Altcoin Season là gì? Hướng dẫn nhận biết và đầu tư thông minh

Trong thị trường crypto, ngoài Bitcoin còn có hàng loạt đồng tiền thay thế gọi là altcoin. Khi những đồng altcoin đồng loạt tăng trưởng mạnh hơn cả Bitcoin, giai đoạn đó được gọi là Altcoin Season. Bài viết này của Block24 sẽ giúp anh em hiểu rõ Altcoin Season, cách nhận biết và chiến lược đầu tư hiệu quả nhé.

Altcoin Season là gì?

Altcoin Season (hay còn gọi Altseason) là thuật ngữ chỉ giai đoạn mà các altcoin (các đồng tiền mã hóa không phải Bitcoin) đồng loạt tăng giá rất mạnh và thường vượt trội hơn Bitcoin về tỷ suất lợi nhuận. 

Trong mùa altcoin, nhà đầu tư chứng kiến nhiều altcoin tăng trưởng gấp nhiều lần, ví dụ có thời điểm altcoin có thể x2, x3 thậm chí x10 chỉ trong vài tuần. Đây là thời kỳ “dòng tiền” trên thị trường tiền điện tử dịch chuyển khỏi Bitcoin để tìm kiếm cơ hội sinh lời cao hơn ở các đồng coin khác.

Một cách định lượng, Altcoin Season thường được xác định khi có ít nhất 75% số altcoin hàng đầu (theo vốn hóa) đạt hiệu suất cao hơn Bitcoin trong 90 ngày liên tiếp. Kết quả là vốn hóa thị trường của nhóm altcoin tăng vọt, trong khi tỷ lệ thống trị của Bitcoin (Bitcoin Dominance) giảm xuống. 

Chẳng hạn, trong mùa altcoin đầu năm 2021, tổng vốn hóa của top 100 altcoin từng đạt 130% vốn hóa của Bitcoin và các altcoin lớn mang lại lợi nhuận ~174% so với chỉ ~2% của Bitcoin trong cùng giai đoạn.

Dấu hiệu bắt đầu Altcoin Season

Bitcoin Dominance giảm

Bitcoin Dominance (BTC.D) là chỉ số đo lường tỷ lệ vốn hóa của Bitcoin so với tổng vốn hóa toàn bộ thị trường crypto. Khi Bitcoin Dominance giảm, tức là tỷ trọng tiền chảy vào altcoin tăng lên, đây được xem là điều kiện cần để một mùa altcoin bắt đầu. Ngược lại, khi BTC.D tăng cao, điều đó cho thấy nhà đầu tư ưu tiên nắm giữ Bitcoin và altcoin thường suy yếu. 

Do đó, sự suy giảm liên tục của Bitcoin Dominance xuống các mốc thấp (đặc biệt là dưới ~50%) thường được xem như tín hiệu Altcoin Season đang diễn ra. Thực tế lịch sử ủng hộ nhận định này: vào đầu 2018, BTC.D giảm từ ~87% xuống dưới 40% trùng với giai đoạn altcoin bùng nổ; đầu 2021, BTC.D cũng lao dốc từ ~70% xuống ~38% khi thị trường chuyển hướng sang altcoin. 

Khối lượng giao dịch altcoin tăng mạnh

Bên cạnh BTC.D, một dấu hiệu khác của Altcoin Season là sự bùng nổ về khối lượng giao dịch và dòng tiền đổ vào altcoin. Khi nhiều altcoin bắt đầu pump giá liên tục, dòng tiền mới từ nhà đầu tư thường ồ ạt chảy vào các coin đó, thể hiện qua khối lượng mua bán tăng vọt trên các sàn giao dịch. 

Nếu anh em thấy volume của các altcoin lớn đột biến so với trung bình, đó là tín hiệu rõ ràng rằng sự quan tâm đang dồn sang altcoin. Chẳng hạn, trong một altcoin season điển hình, khối lượng 24h của hầu hết các altcoin top đầu đều tăng cao bất thường, phản ánh hiệu ứng FOMO khi ai cũng sợ bỏ lỡ cơ hội lợi nhuận. 

Số liệu thị trường cũng cho thấy trong Altcoin Season tháng 2-5/2021, dòng tiền đẩy vốn hóa nhóm altcoin tăng hơn 60% chỉ trong hai tháng khi Bitcoin Dominance sụt giảm. 

Nguyên nhân và động lực

Chuyển vốn từ Bitcoin sang altcoin

Một nguyên nhân chính thúc đẩy Altcoin Season là sự luân chuyển dòng tiền từ Bitcoin sang altcoin. Thông thường, Bitcoin sẽ dẫn đầu chu kỳ tăng giá, thu hút nhà đầu tư trước tiên. 

Khi BTC đạt mức tăng trưởng cao và bắt đầu chững lại, nhiều người chốt lời và chuyển vốn sang altcoin để tìm cơ hội sinh lời mới. Quá trình này bắt đầu từ các altcoin vốn hóa lớn (ETH, SOL...), sau đó lan xuống mid-cap và low-cap. 

Kịch bản quen thuộc là: “BTC pump trước, Altcoin top tăng, Mid/Low-cap bùng nổ”. Một ví dụ điển hình là năm 2021, khi BTC đạt đỉnh ~69.000 USD, dòng tiền chuyển mạnh sang các altcoin DeFi, NFT, Metaverse, đẩy vốn hóa altcoin vượt 2,000 tỷ USD.

Tâm lý nhà đầu tư và sự kiện thị trường

Yếu tố tâm lý đám đông và các sự kiện vĩ mô cũng giữ vai trò quan trọng thúc đẩy mùa altcoin. Tâm lý lạc quan (bullish) lan tỏa khắp thị trường crypto thường tạo tiền đề cho Altcoin Season, bởi khi nhà đầu tư phấn khích và chấp nhận rủi ro cao, họ có khuynh hướng đổ tiền vào altcoin nhiều hơn. 

Ví dụ, trong các giai đoạn hưng phấn với xu hướng mới, như bong bóng ICO năm 2017 hay phong trào DeFi/NFT năm 2021, altcoin đã đồng loạt tăng giá hàng chục lần. 

Những trào lưu công nghệ (AI Crypto, GameFi, metaverse, v.v.) hoặc câu chuyện mới trong thị trường cũng có thể kéo dòng tiền vào altcoin vì kỳ vọng “coin X sẽ là Ethereum tiếp theo” chẳng hạn. 

Ngoài ra, các sự kiện thị trường quan trọng có thể kích hoạt mùa altcoin, như sự kiện Bitcoin Halving. Thực tế đầu năm 2024, khi cộng đồng kỳ vọng Bitcoin Halving sẽ đẩy giá BTC tăng mạnh, tâm lý tích cực đã lan sang altcoin: nhiều đồng alt bắt đầu “rục rịch” đi lên ngay từ cuối 2023 do dự đoán trước một chu kỳ mới. 

Thêm vào đó, yếu tố chính sách và dòng tiền mới từ tổ chức cũng tác động: chẳng hạn tin tức Mỹ sắp duyệt ETF Ethereum hay các quỹ lớn tham gia altcoin có thể tạo cú hích niềm tin để altcoin bùng nổ. 

Chiến lược đầu tư Altcoin Season

Lựa chọn altcoin tiềm năng

Không phải altcoin nào trong mùa altcoin cũng tăng như nhau, vì vậy việc chọn đúng “hạt giống” là rất quan trọng. Trước hết, anh em nên ưu tiên các altcoin có nền tảng tốt và tiềm năng dài hạn. Những dự án có công nghệ nổi bật, đội ngũ uy tín, cộng đồng mạnh (ví dụ: Ethereum, BNB, Cardano...) thường là lựa chọn an toàn hơn và vẫn được hưởng lợi trong altseason. 

Bên cạnh đó, hãy để ý các xu hướng đang thịnh hành: altcoin thuộc các lĩnh vực “nóng” ở thời điểm hiện tại có thể bứt phá mạnh mẽ hơn mặt bằng chung. Chẳng hạn, khi xu hướng DeFi bùng nổ năm 2021, loạt altcoin DeFi như Uniswap, Aave tăng phi mã. Gần đây mảng AI Crypto hay InfoFi nổi lên thì các altcoin liên quan cũng có sóng tăng riêng. 

Tuy nhiên, cần tỉnh táo đánh giá nội tại từng dự án: coin vốn hóa thấp có thể “bay” cao hơn trong Altcoin Season (thậm chí dễ x5, x10) do dòng tiền nhỏ cũng đủ đẩy giá, nhưng nhiều coin nhỏ khó giữ được giá sau đó và rủi ro rất lớn. 

Một mẹo hay là đa dạng hóa danh mục altcoin theo mức độ rủi ro: kết hợp một số altcoin top để “giữ chắc” và một số altcoin trung bình/nhỏ có tiềm năng cao. Điều này giúp anh em vừa nắm bắt cơ hội ở nhiều lĩnh vực, vừa phân tán rủi ro. 

Quản lý rủi ro và phân bổ vốn

Để sinh tồn và thắng lợi trong mùa altcoin, kỹ năng quản trị rủi ro và phân bổ vốn hợp lý là bắt buộc. Trước tiên, tuyệt đối không “all-in” tất cả vốn vào một altcoin hay một lần mua – thị trường altcoin biến động quá lớn để cược toàn bộ tài sản. 

Thay vào đó, anh em nên chia nhỏ vốn và xác định tỷ trọng đầu tư cho từng nhóm altcoin (ví dụ: 50% vào altcoin top, 30% vào altcoin trung bình, 20% vào coin mạo hiểm hơn). Cách phân bổ này đảm bảo nếu một coin “toang” thì anh em không mất sạch. 

Song song, hãy đặt ra kế hoạch chốt lời và cắt lỗ rõ ràng trước khi vào lệnh. Ngay từ đầu mùa altcoin, hãy xác định mục tiêu lợi nhuận thực tế (ví dụ +50%, +100%) cho từng coin và kỷ luật chốt lời khi đạt mục tiêu đó. Tương tự, cũng nên đặt ngưỡng cắt lỗ (stop-loss) nếu coin giảm ngược kỳ vọng (thường 10-20%). 

Thêm nữa, quản lý cảm xúc là yếu tố then chốt: altcoin season sẽ có những lúc danh mục của anh em nhảy múa 200-300% rồi lại điều chỉnh 50%, hãy giữ cái đầu lạnh, không hoảng loạn bán tháo nhưng cũng không quá tham lam mù quáng. 

Một mẹo nhỏ là theo dõi các dấu hiệu thị trường đảo chiều: khi thấy báo chí, mạng xã hội bắt đầu “quá hưng phấn” về altcoin, hay biểu đồ xuất hiện mô hình phân phối (như double top, khối lượng suy giảm), đó có thể là tín hiệu chốt lời dần. 

Rủi ro và cách phòng tránh

Biến động mạnh của thị trường

Mùa altcoin thường gắn liền với biến động giá cực kỳ dữ dội. Những altcoin tăng 5x, 10x trong thời gian ngắn cũng có thể giảm 50-80% chỉ trong vài ngày khi thị trường đảo chiều. Độ thanh khoản của nhiều coin nhỏ thấp khiến giá lên nhanh nhưng rơi cũng chỉ trong 1-2 ngày. 

Thực tế, trong các đợt sốt memecoin gần đây, nhiều token rác đã rơi 70-80% giá trị chỉ trong chớp mắt sau giai đoạn pump nóng, tạo ra “thảm họa” cho những người đến sau. Biến động cao đồng nghĩa rủi ro thua lỗ rất lớn nếu anh em mua vào gần đỉnh hoặc sử dụng đòn bẩy. Hơn nữa, thị trường altcoin dễ bị thao túng bởi cá mập. chỉ cần một đợt xả hàng lớn từ quỹ đầu tư cũng đủ khiến giá altcoin sập mạnh. 

Để phòng tránh rủi ro biến động, anh em nên tránh mua đu đỉnh (đợi những nhịp điều chỉnh rồi mới vào), không dùng margin với tỷ lệ cao trong altseason, và luôn duy trì thanh khoản (không “all-in” hết vốn để còn đường rút lui nếu cần). 

Ngoài ra, hãy theo dõi sát tin tức vì chỉ một tin xấu (ví dụ sàn lớn bị hack, dự án bị phanh phui lừa đảo) cũng đủ thổi bay thành quả altcoin season. 

Sai lầm thường gặp của nhà đầu tư

• FOMO mua đu đỉnh: Mua theo đám đông khi giá đã tăng mạnh, dễ “đu đỉnh” và thua lỗ nặng. Chỉ nên mua khi đã có phân tích rõ ràng, tránh mua vì sợ bỏ lỡ.
• Kỳ vọng phi thực tế & không chốt lời: Kỳ vọng coin tăng 100x, 1000x nên không bán khi đã có lãi. Hãy đặt mục tiêu lợi nhuận hợp lý và chốt lời từng phần đúng thời điểm.
• Không quản lý rủi ro, dồn hết vốn vào một coin: “All-in” một altcoin dễ dẫn đến cháy tài khoản nếu thị trường đảo chiều. Nên phân bổ vốn đa dạng và luôn đặt stop-loss.
• Dùng đòn bẩy quá cao: Margin lớn trong thị trường altcoin dễ khiến tài khoản bay màu khi giá biến động mạnh. Nếu không có kinh nghiệm, không nên dùng đòn bẩy.
• Đầu tư theo tin đồn, coin rác thiếu nền tảng: Mua coin không rõ dự án chỉ vì nghe người khác shill là rủi ro lớn. Luôn nghiên cứu kỹ trước khi đầu tư. Tránh coin thiếu minh bạch, đội ngũ ẩn danh, không có ứng dụng rõ ràng.

Công cụ và chỉ báo hỗ trợ

Altcoin Season Index

Altcoin Season Index (ASI) là chỉ báo nổi tiếng dùng để xác định liệu thị trường có đang trong mùa altcoin hay không. Chỉ số này được xây dựng dựa trên tỷ lệ số altcoin tăng trưởng vượt Bitcoin trong một khoảng thời gian nhất định. 

Các nền tảng phân tích dữ liệu

Bên cạnh Altcoin Season Index, anh em có thể sử dụng nhiều nền tảng phân tích dữ liệu để hỗ trợ trong mùa altcoin:

• TradingView: Sử dụng TradingView để theo dõi biểu đồ Bitcoin Dominance (BTC.D), Altcoin Dominance hoặc tổng vốn hóa Altcoin (TOTAL2). Những biểu đồ này giúp anh em quan sát xu hướng dòng tiền giữa BTC và altcoin theo thời gian thực.
• CoinMarketCap/CoinGecko: Các trang này cung cấp dữ liệu toàn diện về vốn hóa, khối lượng giao dịch, tỷ lệ tăng giảm của từng altcoin. Đặc biệt, CoinMarketCap có mục Altcoin Season Index và biểu đồ so sánh vốn hóa giúp nhà đầu tư nhận biết thị phần altcoin đang tăng hay giảm.

• On-chain Analytics (Glassnode, CryptoQuant): Các nền tảng phân tích on-chain cho phép theo dõi dòng tiền nạp/rút trên sàn, lượng địa chỉ ví hoạt động... Nhờ đó anh em có thể biết được liệu tiền có đang chuyển từ Bitcoin sang altcoin (ví dụ dòng BTC chảy vào sàn để bán, trong khi stablecoin rút ra để mua alt).
• Chỉ số tâm lý và xu hướng xã hội: Tham khảo Fear & Greed Index để đo lường tâm lý chung của thị trường (chỉ số cao thường đi kèm FOMO altcoin). 
• Nền tảng phân tích danh mục & cảnh báo giá: Sử dụng các app như Blockfolio, CoinStats... để quản lý danh mục altcoin và đặt cảnh báo biến động giá. Điều này giúp anh em phản ứng nhanh khi altcoin trong danh mục tăng nóng hoặc giảm mạnh bất thường.
• Nguồn tin tức uy tín: Đừng quên cập nhật tin tức từ CoinDesk, CoinTelegraph, Block24... Trong mùa altcoin, tin tức về các dự án, chính sách có thể ảnh hưởng lớn đến giá altcoin. 

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Altcoin Season kéo dài bao lâu?

Thường chỉ kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Một số đợt altseason trước kéo dài khoảng 2–3 tháng, cá biệt có đợt gần nửa năm. Thời gian cụ thể tùy vào dòng tiền và chu kỳ thị trường.

Làm sao biết Altcoin Season đã kết thúc?

Khi Bitcoin tăng mạnh trở lại, Bitcoin Dominance tăng nhanh, và altcoin đồng loạt giảm giá dù có tin tốt, đó là dấu hiệu rõ ràng. Ngoài ra, nếu truyền thông quá “hưng phấn” và xuất hiện mô hình kỹ thuật như double top, nên cẩn trọng.

Nên đầu tư altcoin nào trong Altcoin Season?

Ưu tiên altcoin có nền tảng mạnh như ETH, BNB, SOL… và các đồng đang theo trend như AI, DeFi, Web3. Nên đa dạng hóa 5-10 altcoin, kết hợp giữa coin lớn, coin vừa và coin tiềm năng (có thể là memecoin).

Có nên dùng đòn bẩy khi đầu tư Altcoin Season?

Thông thường là không nên, vì altcoin biến động rất mạnh. Nếu dùng, chỉ nên margin thấp, đặt stop-loss kỹ và không dùng toàn bộ vốn.

Altcoin Season khác gì so với Bull Run?

Bull Run là chu kỳ tăng giá dài hạn của toàn thị trường do Bitcoin dẫn dắt. Altcoin Season là giai đoạn ngắn, nơi altcoin tăng mạnh hơn hẳn Bitcoin. Có thể nói altseason là “sóng con” trong lòng bull run.

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!