Chiến lược chốt lời hiệu quả khi đầu tư Crypto 2025

Thị trường tiền điện tử có rất nhiều “chuyên gia” setup kèo nhưng lại ít nhắc khi nào nên chốt lời và rút khỏi cuộc chơi. Dẫu rằng, việc hiện thực hóa lợi nhuận là mục tiêu tối thượng, quyết định toàn bộ kết quả đầu tư. Sau đây, hãy cùng Block24 tìm hiểu những bí kíp take profit hiệu quả trong thị trường biến động khó nhằn như crypto nhé.

Tầm quan trọng của việc chốt lời

Sai lầm kinh điển của anh em mới đầu tư crypto là tập trung tìm kiếm entry mà không có kế hoạch cụ thể để bán ra. Thật vậy, trong bull run 2020-2021, phần lớn nhà đầu tư đã không kịp chốt lời mặc dù trước đó sở hữu lợi nhuận rất lớn.

Vì vậy, một số điểm cần nhớ khi đầu tư crypto đó là:

• Không ai phá sản vì chốt lời
• Chốt lời giúp bảo vệ thành quả và giữ tâm lý ổn định để tiếp tục tham gia chu kỳ sau
• Thị trường có thể đảo chiều bất cứ lúc nào, luôn phải có kế hoạch cụ thể để ra vào hợp lý, tránh bị cuốn theo cảm xúc của đám đông

Cách xác định vùng đỉnh thị trường

Crypto cycle và bài học từ quá khứ

Chu kỳ 2016-2017 chứng kiến Bitcoin tăng từ khoảng $1,000 lên vùng $20,000 cuối năm 2017, theo sau đó là cú sập 2018 khi Bitcoin rơi xuống $3,000, tức mất khoảng 84% giá trị so với đỉnh.

Tương tự, trong mùa 2020-2021, Bitcoin bứt phá từ khoảng $4,000 đầu năm 2020 lên đỉnh khoảng $69,000 tháng 11/2021, rồi lại giảm về mức ~ $15,500 vào cuối năm 2022, tức giảm khoảng 77% từ đỉnh.

Bài học rút ra là crypto cycle có tính lặp lại. Sau mỗi đợt bùng nổ là một lần “vỡ mộng”. Giai đoạn uptrend 2017 kết thúc, nhiều nhà đầu tư trắng tay vì FOMO trong cơn sốt ICO. Đến năm 2021, nhiều xu hướng mới như DeFi, NFT, metaverse xuất hiện tỏa sáng và rồi cũng lụi tàn nhanh chóng, để lại những khoản lỗ nặng cho ai không rút kịp khỏi các dự án “bánh vẽ”. Vậy nên, hiểu được tính chu kỳ sẽ giúp nhà đầu tư chốt lời khi thị trường hưng phấn tối đa, thay vì tin vào viễn cảnh lần này sẽ khác.

Hiểu cấu trúc thị trường

Để biết chính xác khi nào chốt lời, anh em cần trả lời là: “Chúng ta đang ở giai đoạn nào?”.  Crypto vận động theo chu kỳ, gồm 3 pha chính: 

• Uptrend giá tăng mạnh, tâm lý lạc quan
• Downtrend giá giảm dần, tâm lý tiêu cực
• Tích lũy giá đi ngang, ít biến động

Với crypto, chu kỳ lớn thường gắn với Bitcoin Halving, sự kiện giảm một nửa phần thưởng khối, diễn ra khoảng 4 năm một lần. Theo dữ liệu lịch sử, giai đoạn uptrend thường bắt đầu vài tháng sau kỳ Halving.

Tất nhiên, chu kỳ không phải lúc nào cũng chính xác tuyệt đối nhưng đây là khung tham chiếu hữu ích giúp anh em định vị hướng đi phù hợp. Còn về đỉnh chu kỳ, dưới đây là một số đặc điểm nhận biết dựa theo kinh nghiệm cá  nhân mình.

Đặc điểm của đỉnh chu kỳ

• Tâm lý hưng phấn lan rộng: Ai ai cũng nói về crypto, từ báo chí đến quán cà phê, mạng xã hội
• Google Trends đạt đỉnh: Từ khóa “Bitcoin”, “crypto” được tìm kiếm nhiều nhất đúng thời điểm thị trường lập đỉnh 2017 hay 2021
• Chỉ số Fear & Greed cực cao: Thường duy trì ở mức hơn 80/100, thể hiện sự “tham lam cực độ”.
• Giá tăng parabol: Nhiều altcoin yếu kém cũng tăng hàng chục lần
• Dự đoán phi lý xuất hiện: Ví dụ như “Bitcoin sẽ lên 1 triệu đô”, “altcoin XYZ x1000 lần”,...
• Fomo hết mức: Người mới đổ tiền ồ ạt, thậm chí vay margin, cầm cố tài sản để all-in

Chiến lược chốt lời hiệu quả

Các công cụ dự báo

Một số công cụ dự báo hữu ích giúp nhà đầu tư crypto chốt lời chuẩn chỉnh đó là:

• Phân tích kỹ thuật: Chỉ báo RSI, MACD, Bollinger Bands trên khung lớn (tuần hoặc tháng) giúp nhận biết khi giá coin vào vùng quá mua. Ví dụ, RSI trên khung tuần của Bitcoin chạm ngưỡng hơn 90 vào cuối 2017 và cuối 2021, cho thấy thị trường đã “quá nống” và đương nhiên, giá đã điều chỉnh mạnh. Anh em cũng nên theo dõi các mốc hỗ trợ/kháng cự quan trọng: Khi giá tiệm cận kháng cự mạnh (như đỉnh lịch sử ATH), xác suất đảo chiều tăng lên, đây là lúc cân nhắc chốt lời dần.

• Phân tích cơ bản: Các sự kiện vĩ mô mang tính hệ thống như chính sách lãi suất, luật pháp,… đều tác động mạnh đến chu kỳ crypto. Bên cạnh đó, cũng cần chú ý những tin tức “đặc thù” trong crypto và đánh giá chính xác mức độ ảnh hưởng lên thị trường chung. Ví dụ trong mùa bear 2022, chúng ta có FTX phá sản, Luna về tiệm cận số 0,...

• Dữ liệu onchain: Điểm độc đáo của crypto là chúng ta có thể phân tích data blockchain để hiểu hành vi nhà đầu tư. Các công cụ onchain từ Glassnode, CryptoQuant, Arkham,… cung cấp nhiều insights hữu ích. Ví dụ như lượng Bitcoin trên sàn giao dịch giảm mạnh có thể báo hiệu phần đông đang hold chờ giá cao hơn. 

Xây dựng hệ thống chốt lời

Để xây dựng hệ thống chốt lời hiệu quả, anh em cần chú ý các điểm sau:

• Đặt mục tiêu lợi nhuận rõ ràng: Trước khi vào lệnh, cần xác định cụ thể mức giá kỳ vọng hoặc ROI mong muốn để làm căn cứ take profit
• Chốt lời từng phần thay vì một lần: Việc chia nhỏ các điểm bán giúp hiện thực hóa lợi nhuận sớm, giảm rủi ro nếu thị trường đảo chiều và tránh áp lực phải tìm đúng đỉnh
• Bán theo tỷ lệ tăng dần khi giá đi lên: Có thể bán 30% khi đạt lãi 10%, bán tiếp 30% khi đạt lãi 20% và giữ phần còn lại để tận dụng xu hướng, giúp tối ưu hóa lợi nhuận mà vẫn an toàn
• Điều chỉnh điểm dừng lỗ khi có lãi: Dời stoploss lên ngang điểm vào lệnh hoặc cao hơn khi giá tăng, đảm bảo nếu giá quay đầu thì vẫn có thể thoát lệnh mà không bị lỗ. Hoặc linh hoạt hơn, anh em cũng có thể đặt lệnh trailing stop
• Đặt lệnh tự động để loại bỏ cảm xúc: Sử dụng các công cụ như limit order hoặc OCO (One-Cancels-Other) để lên sẵn kịch bản chốt lời và cắt lỗ, tránh bị lung lay khi thị trường biến động
• Kỷ luật theo kế hoạch đã định: Dù thị trường hoặc tâm lý đám đông biến động thế nào, không nên thay đổi mục tiêu nếu không có lý do rõ ràng

Khi nào nên bán 100% danh mục?

Câu trả lời tùy thuộc vào mục tiêu và khẩu vị rủi ro của mỗi người, nhưng có một số trường hợp anh em nên cân nhắc chốt lời toàn bộ danh mục:

• Khi mục tiêu tài chính đã đạt hoặc vượt kỳ vọng: Nếu khoản đầu tư crypto của anh em đã tăng đến mức “đổi đời”, ví dụ mua nhà, trả hết nợ, hay đạt số tiền đề ra ban đầu,... thì việc bán phần lớn hoặc toàn bộ là hoàn toàn hợp lý
• Khi xuất hiện những rủi ro mang tính hệ thống: Nhìn lại quá khứ chúng ta có những tin tiêu cực bất ngờ như sự lan rộng của dịch Covid, chiến tranh thương mại, FED bắt đầu tăng lãi suất, xung đột tại các quốc gia,... Đây là những thông tin vĩ mô ảnh hưởng tới toàn bộ thị trường tài chính, bao gồm crypto
• Khi không còn niềm tin: Đôi khi quyết định bán 100% không đến từ bức tranh chung mà bắt nguồn từ rủi ro riêng của một dự án. Nếu coin/token anh em hold đột nhiên có vấn đề lớn như hack, đội ngũ bỏ trốn, bị SEC kiện,… hãy suy nghĩ tới việc bán hết để bảo toàn vốn

Những lưu ý quan trọng khi chốt lời

Quản lý cảm xúc

Cảm xúc là kẻ thù số một của đầu tư. Lòng tham khiến chúng ta không muốn bán ra khi đã có lãi, luôn kỳ vọng giá sẽ tăng mãi. Nỗi sợ lại thôi thúc mua đuổi ở đỉnh và cũng khiến ta do dự không chốt lời.

Để khắc phục, cần giữ kỷ luật và kiểm soát cảm xúc bằng cách bám sát kế hoạch, hạn chế xem chart liên tục, đọc ít tin tức fomo hay xem người khác khoe lãi. Hãy hài lòng vì mình thực hiện đúng plan đề ra ban đầu.

Bảo vệ vốn là ưu tiên hàng đầu

Trong đầu tư, bảo toàn vốn quan trọng hơn kiếm lời. Anh em không thể chốt lời nếu không còn vốn để đầu tư. Do đó, mọi chiến lược giao dịch cần đặt sự an toàn vốn lên trên hết. Đặc biệt, luôn giả định tình huống xấu nhất có thể xảy ra và chuẩn bị sẵn phương án.

Một nguyên tắc quan trọng là không để khoản lợi nhuận biến thành thua lỗ. Như mình đã nói ở phần trước, hãy dời stoploss về điểm hòa vốn hoặc chốt một phần khi đã có mức lãi nhất định. 

Kế hoạch quay lại thị trường

Sau khi chốt lời, anh em cần sớm lên kế hoạch tái đầu tư thay vì lơ là hoặc vội vã quay lại. Sai lầm thường gặp là đứng ngoài quá lâu và bỏ lỡ cơ hội hoặc FOMO quay lại quá sớm và mua vào ngay đỉnh ngắn hạn. Vậy nên, cần xác định rõ thời điểm và điều kiện cụ thể để tái đầu tư một cách có chiến lược.

Cơ bản nhất, anh em hãy theo dõi những dấu hiệu đáy chu kỳ để ra quyết định. Đáy thị trường thường ngược với đỉnh: Tâm lý bi quan tột độ, tin tức xấu triền miên, không ai muốn nhắc đến crypto, FED duy trì lãi suất ở mức cao,... Khi thấy trên truyền thông đầy rẫy tuyên bố “Bitcoin đã chết”, đó có thể là cơ hội tuyệt vời để tái tích lũy.

Mẹo đặt lệnh TP/SL thông minh

• Tránh đặt lệnh ở mức giá tròn và sát ngưỡng: Các mức giá tròn và gần kháng cự như Bitcoin $70,000, $100,000 thường bị quá tải lệnh (do nhiều lệnh short) dẫn đến không khớp. Nên đặt chênh một chút như $69,800 hoặc $99,500 để khớp lệnh tốt hơn
• Luôn đặt stop-loss (SL) kèm theo mỗi lệnh: Dù thị trường đang uptrend vẫn có thể đảo chiều đột ngột, SL giúp hạn chế thua lỗ trong tình huống xấu
• Điều chỉnh trailing stop theo độ biến động tài sản: Coin lớn như BTC hay ETH có thể dùng trailing 15-20%. Altcoin cap nhỏ biến động mạnh nên để rộng hơn, khoảng 25-30%

Nhận định cá nhân về Crypto 2025

Mặc dù thị trường có tính chu kỳ nhưng mỗi mùa đều phát triển theo hình thái khác nhau. Cá nhân mình cho rằng ở giai đoạn 2024-2025, do crypto đang dần trở thành tài sản "mainstream", đặc biệt với sự xuất hiện của các quỹ ETF Bitcoin và dòng vốn tổ chức (BlackRock, Fidelity), số lượng altcoin nhiều làm pha loãng vốn,... thì khả năng xảy ra sóng tăng điên rồ như năm 2017 hay 2021 sẽ không còn nữa.

Thay vào đó, giá coin top có thể ổn định, ít biến động chóng mặt so với mùa trước. Ngoài ra, các yếu tố vĩ mô hiện tại cũng buộc chúng ta phải thay đổi chiến lược đầu tư. Từ đầu năm 2025,  market đã chứng kiến cú sốc thuế quan và những tin tức đậm chất “lái giá” từ tổng thống Donald Trump. 

Về DeFi, việc xuất hiện các nền tảng dành cho coin nhỏ vốn hoá thấp như Binance Alpha, Genesis Launch của Virtual, Pump.fun, Believe,... cho thấy crypto ngày càng có xu hướng phân hóa: Một bên là dòng tiền lớn vào các tài sản lớn như Bitcoin, bên còn lại là dòng tiền nhỏ lẻ đánh theo trend ngắn hạn. 

Vậy nên, mình không kỳ vọng vào sự tăng trưởng kiểu “x100” tràn lan như trước, mà ưu tiên chiến lược an toàn, quản lý vốn chặt chẽ và chốt lời theo từng giai đoạn.

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!