Monad là gì? L1 nổi bật với Parallel Execution và tương thích EVM

Tính tới Q1/2025, Monad là dự án đáng chú ý nhất trên thị trường Crypto khi huy động thành công hơn 244 triệu USD. Ngoài ra, công nghệ mà Layer 1 này đang phát triển cũng được kỳ vọng sẽ thay đổi cuộc chơi hiện tại. Vậy điểm đặc biệt của Monad là gì? Những công nghệ nào đang xây dựng bên trong nền tảng này? Hãy cùng block24 tìm hiểu ở bài viết dưới đây nhé!

Monad là gì?

Monad là blockchain Layer 1 (L1) được phát triển với công nghệ thực thi song song (Parallel Execution) để tối ưu thông lượng mạng lưới lên đến 10.000 giao dịch mỗi giây (TPS). Mục tiêu của Monad chính là trở thành L1 sở hữu tốc độ xử lý giao dịch nhanh nhất, phí gas rẻ và tính bảo mật hàng đầu.

Ngoài ra, Monad còn được thiết kế với khả năng tương thích hoàn toàn Ethereum Virtual Machine (EVM-Compatible), cho phép các dApps trên hệ sinh thái EVM có thể dễ dàng chuyển sang Monad mà không cần phải xây dựng lại mã nguồn từ đầu.

Tại sao cộng đồng Web3 quan tâm tới Monad?

• Dự án quan tâm tới phát triển cộng đồng: Monad rất chú trọng tới việc phát triển cộng đồng trên Discord. Dự án đã sử dụng hình ảnh Pepe màu tím để thúc đẩy các hoạt động và khuyến khích người dùng sáng tạo, tương tác dựa trên meme đặc trưng này.
• Hiệu suất vượt trội với Parallel Execution: Parallel Execution đang là xu hướng công nghệ thực thi được nhiều dự án mới theo đuổi vì nó có thể nâng tốc độ xử lý giao dịch lên đến hàng nghìn TPS, cao hơn gấp vài chục lần so với Sequential Execution mà các blockchain thế hệ cũ sử dụng. Ví dụ, TPS lý thuyết của Monad là 10.000, cao hơn 85 lần so với 119 của Ethereum.
• Tương thích EVM: Đây là điểm vượt trội của Monad so với những blockchain cùng sử dụng cơ chế Parallel Execution như Solana, Aptos hoặc Sui. Bởi vì EVM đang là hệ sinh thái lớn nhất trên thị trường Crypto, việc tương thích này sẽ là cách hiệu quả nhất để Monad có thể phát triển ứng dụng và cộng đồng.
• Huy động được số vốn khủng: Hơn 244 triệu USD là số tiền rất lớn mà Monad đã huy động được chỉ sau 3 vòng gọi vốn. Điều này phần nào cho thấy sức hấp dẫn của giải pháp mà Monad mang lại.

Hé lộ đội ngũ builders

Ngoài ra, Monad còn gây ấn tượng với đội ngũ sáng lập có kinh nghiệm lâu năm tại các công ty hàng đầu Hoa Kỳ. Nhóm sáng lập này bao gồm:

• Keone Hon (CEO & Co-founder): Keone từng là trưởng nhóm giao dịch tại Jump Trading trong 8 năm (2013-2021) và có thời gian ông làm việc tại nhánh Crypto của công ty này. Việc giữ vai trò phát triển cơ sở hạ tầng blockchain tại Jump Crypto nâng cao tư duy tối ưu hiệu suất của Keone và ông đã mang nó vào phát triển Monad.
• James Hunsaker (CTO & Co-founder): Từng giữ chức vụ Phó Chủ tịch tại các ngân hàng lớn như J.P. Morgan và Goldman Sachs trước khi gia nhập Jump Trading với vai trò kỹ sư phần mềm. Ông làm việc tại công ty đầu tư này trong 8 năm, sau đó cùng Keone sáng lập nên Monad vào tháng 2/2022.
• Eunice Giarta (COO & Co-founder): Cô có kinh nghiệm làm quản lý sản phẩm tại các công ty công nghệ lớn như Bank of America, Broadway Technology và Shutterstock. Sau đó, cô cùng với Keone Hon và James Hunsaker cùng nhau sáng lập nên Monad.

Điểm khác biệt của Monad chain

Deferred Execution & Parallel Execution

Để có thể tăng tốc độ và thông lượng giao dịch, Monad được xây dựng kết hợp 2 cơ chế Deferred Execution (thực thi trì hoãn) và Parallel Execution.

Ở các blockchain khác như Ethereum, các giao dịch trong block phải được thực thi và hoàn thành bước tính toán logic để đưa ra state root (trạng thái) mới. Sau đó, quá trình đồng thuận mới được thực hiện giữa các node để xác định trạng thái cuối cùng và hoàn thành việc tạo block.

Cách làm này vô tình ép buộc việc thực thi giao dịch phải diễn ra trước hoặc trong khi đồng thuận, gây áp lực lên tài nguyên tính toán và giảm khả năng xử lý, đặc biệt là ở những blockchain có nhiều node như Ethereum.

Trong khi đó, Deferred Execution cho phép tách quá trình thực thi giao dịch ra khỏi quá trình đồng thuận để xử lý riêng. Cụ thể hơn, cơ chế này cho phép trì hoãn việc thực thi giao dịch để thực hiện quá trình đồng thuận trước, giúp cho việc tính toán thứ tự giao dịch và tạo block nhanh hơn.

Sau đó, các giao dịch thông qua cơ chế Parallel Execution sẽ được thực thi một cách song song, giúp tăng thông lượng và tốc độ nhờ vào các thiết bị xử lý đa lõi. Ngoài tạo điều kiện cho thực thi giao dịch song song ra, Deferred Execution còn cho phép Monad giữ được tính tương thích với EVM.

Monad DB

Đây là cơ sở dữ liệu được Monad phát triển để lưu trữ trạng thái blockchain, thay thế cho cấu trúc Merkle Patricia Trie (MPT) được sử dụng trên Ethereum. Monad Database được tối ưu hóa với Asynchronous I/O để giảm độ trễ và hỗ trợ đọc/ghi đồng thời.

Những cải tiến trên sẽ giúp tiết kiệm chi phí, giảm thời gian truy xuất dữ liệu, tăng tốc độ xử lý, phù hợp với cơ chế thực thi song song và tương thích với cấu trúc dữ liệu của EVM.

Monad BFT

BFT (Byzantine Fault Tolerance) là cơ chế được tạo ra để giúp các hệ thống phân tán như blockchain có thể hoạt động ổn định ngay cả khi 1/3 số node trên mạng lưới bị shutdown, gặp lỗi Byzantine (node gửi sai dữ liệu) hoặc cố ý hoạt động sai để phá hoại.

Về cách hoạt động, mô hình BFT phổ biến nhất hiện nay là PBFT sẽ phải trải qua 3 giai đoạn, giả sử tình huống đề xuất 1 block với 100 node trong mạng lưới:

• Giai đoạn 1 (còn gọi là Pre-Prepare): Node leader sẽ gửi tin nhắn đề xuất đền 99 node khác. Vậy có tới 99 tin nhắn cần thực hiện.
• Giai đoạn 2 (Prepare): Mỗi node gửi xác nhận đến tất cả các node khác trên mạng lưới. Vậy sẽ có tới 99 x 99 = 9.801 tin nhắn.
• Giai đoạn 3 (Commit): Mỗi node tiếp tục gửi tin nhắn cam kết đến 99 node khác. Như vậy, giai đoạn này cũng sẽ có 9.801 tin nhắn được gửi.

Tổng cộng sau 3 giai đoạn, có tới gần 20.000 tin nhắn được gửi đi, khiến cho thời gian xử lý lâu. Tuy nhiên, Monad BFT - một phiên bản BFT được Monad cải tiến dựa trên biến thể HotStuff sẽ chỉ cần trải qua 2 giai đoạn, bao gồm:

• Giai đoạn 1: Node leader gửi đề xuất tới 99 nút => 99 tin nhắn.
• Giai đoạn 2: Chỉ cần ít nhất 2/3 node gửi tin nhắn xác nhận về lại leader => cần khoảng 66 tin nhắn. Sau đó node leader tổng hợp và gửi lại tin nhắn commit (cam kết) đến 99 node => chỉ cần 99 tin nhắn.

Tổng cộng, chỉ với 264 tin nhắn thì cơ chế Monad BFT đã có thể hoàn tất quá trình đồng thuận trong đề xuất tạo block, ít hơn rất nhiều so với gần 20.000 tin nhắn của PBFT.

Thêm vào đó, MonadBFT còn được ứng dụng kỹ thuật pipelining để có thể xếp chồng giai đoạn giữa các đề xuất để giảm thời gian tạo block xuống còn từ 0,5 cho đến 1 giây. 

Ví dụ, nếu PBFT phải trải qua tuần tự 3 giai đoạn trước khi block mới được đề xuất thì với Monad BFT, khi block n tới giai đoạn commit, block n+1 đã bắt đầu được Node leader đề xuất.

So sánh với blockchain khác

Dưới đây là bảng so sánh Monad với những blockchain L1 hàng đầu hiện nay trên thị trường:

Đánh giá cá nhân

Từ bảng so sánh ở trên, chúng ta có thể thấy Monad được thiết kế để đạt được hiệu suất vượt trội hơn so với các blockchain khác.

Mặc dù ở trong bản thiết kế thì Aptos và Sui có mức TPS lý thuyết tốt hơn hẳn so với Monad, tuy nhiên, việc không tương thích với EVM là nguyên nhân khiến cho hệ sinh thái của những blockchain này khó phát triển, dẫn tới TPS thực tế thấp hơn lý thuyết.

Do đó, Parallel & Deferred Execution là điểm khác biệt lớn giúp cho Monad vừa có thể đạt hiệu suất xử lý giao dịch cao, vừa đảm bảo được khả năng phát triển hệ sinh thái. Có thể đây chính là mấu chốt để Monad huy động được số tiền đầu tư khủng từ các quỹ hàng đầu thị trường.

Hệ sinh thái Monad

Dưới đây là một số dự án nổi bật đang xây dựng trên hệ sinh thái Monad, bao gồm:

DeFi

Kuru Exchange là sàn DEX được thiết kế theo hình thức sổ lệnh giới hạn trung tâm (CLOB) trên Monad blockchain. Với hình thức này, người dùng sẽ có trải nghiệm giao dịch tương tự như trên các sàn CEX hiện nay với cách đặt lệnh limit (giới hạn) và biểu đồ giá.

Dự án này đã huy động được 2 triệu USD trong vòng gọi vốn Seed từ các quỹ như CMS, Electric Capital,...

Bean Exchange là sàn perpDEX được phát triển dựa trên sức mạnh oracle của Pyth Network để cung cấp nền tảng giao dịch phái sinh có hiệu suất cao như tính năng Futures của các sàn CEX hàng đầu hiện nay.

Ngoài ra, sàn còn thiết kế hệ thống Bean Points để người dùng có thể chơi trò thu thập điểm và đổi các phần quà hấp dẫn trong quá trình giao dịch phái sinh.

Curvance là nền tảng lending & borrowing (vay và cho vay) được xây dựng để người dùng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trên không gian DeFi.

Dự án này đã huy động được 3,6 triệu USD từ nhiều quỹ và đối tác có tiếng trên thị trường, ví dụ như: Offchain Labs, Frax, Wormhole,...

Cơ sở hạ tầng

Wormhole là nền tảng tương tác, giúp kết nối người dùng của Monad với hơn 20 blockchain EVM và non-EVM khác nhau. Đây là một trong những nền tảng hợp tác sớm với Monad ở trong giai đoạn devnet và được cộng đồng đồn đoán rằng việc sử dụng giải pháp bridge này sẽ là tiêu chí để nhận airdrop MON token.

Wormhole cũng là dự án đã huy động được số tiền cực khủng, lên đến 225 triệu USD từ các quỹ nổi tiếng như Jump Trading, Coinbase Ventures, Multicoin Capital,...

Bên cạnh Wormhole, Pyth Network cũng là nền tảng đã hợp tác sớm với Monad trong khoảng thời gian devnet đang diễn ra. Đây là giải pháp oracle cung cấp dữ liệu thị trường đáng tin cậy để các dự án DeFi có thể thực hiện hoạt động tài chính của họ.

Pyth Network được rót vốn bởi các quỹ nổi tiếng như Wintermute, Borderless, Multicoin Capital,... với số tiền không được tiết lộ vào tháng 12/2023. Hiện tại, Pyth đang là một trong những nền tảng oracle hàng đầu được sử dụng trên các blockchain non-EVM như Solana, Injective.

NFT

Magic Eden xuất thân ban đầu là sàn giao dịch NFT hàng đầu trên hệ sinh thái Solana. Đến nay, Magic Eden này đã mở rộng dịch vụ sang nhiều hệ sinh thái lớn khác, trong đó bao gồm cả blockchain Monad tiềm năng.

Sàn NFT đã huy động được tổng số vốn là 159,5 triệu USD từ các quỹ hàng đầu trên thị trường Crypto, gồm: Paradigm, Sequoia,...

Fantasy Top là game thẻ bài NFT ở trên hệ sinh thái Monad. Đây là dự án game NFT đầu tiên được Monad giới thiệu ở phần Spotlight kể từ ngày đầu tiên triển khai giai đoạn public testnet.

Dự án này cũng đã huy động được 4,25 triệu USD từ một số quỹ như Dragonfly Capital, Alliance, Manifold,...

Lộ trình phát triển

Roadmap

Quá trình phát triển của Monad trước năm 2025 được tóm tắt như sau:

• Tháng 02/2022: Monad được thành lập.
• Tháng 02/2023: Huy động 19 triệu USD, dẫn đầu bởi Dragonfly Capital.
• Tháng 09/2023: Ra mắt bản tài liệu kỹ thuật (docs).
• Quý 01/2024: Triển khai devnet.
• Quý 02/2024: Testnet nội bộ.
• Tháng 04/2024: Monad huy động 225 triệu USD ở vòng gọi vốn Series A, dẫn đầu bởi Paradigm.

Ra mắt Testnet

Đến ngày 19/02/2025, Monad chính thức ra mắt bản testnet công khai, cho phép các nhà phát triển và users trải nghiệm blockchain L1 này.

Để việc testnet trở nên hấp dẫn hơn, đội ngũ của Monad cũng đã thiết kế một cổng portal cùng với các chương trình để người dùng tham gia. Cộng đồng đang kỳ vọng rằng việc tham gia testnet sẽ là điều kiện để Monad airdrop khi ra mắt token chính thức.

Thông tin mới nhất 2025

Tính đến 27/03/2025, Monad đã triển khai public testnet được gần 1 tháng rưỡi và có đến 601,77 triệu giao dịch (transactions) được thực hiện với trung bình là 20 triệu giao dịch/ngày.

Tổng số token (ERC-20) được tạo trên mạng testnet này là 712.542 và NFT (cả ERC-721 và ERC-1155) là 322.517 contract, số liệu theo Monad Socialscan.

Hiện chưa có thông tin cụ thể về thời điểm ra mắt mainnet chính thức. block24 sẽ cập nhật tại đây khi có thêm các tin tức mới nhé!

Nhà đầu tư & Đối tác

Monad đã huy động được số tiền đầu tư rất khủng, hơn 244 triệu USD sau 3 vòng gọi vốn kể từ tháng 02/2023 cho đến nay. Các nhà đầu tư vào Monad cũng là những cái tên nổi tiếng ở trên thị trường Crypto, điển hình như Paradigm, Dragonfly Capital, Coinbase Ventures, OKX Ventures,...

Monad có tiềm năng trong tương lai không?

FAQs

Khi nào Monad mainnet?

Hiện tại đội ngũ chưa thông báo chính thức về thời gian Monad mainnet chính thức. Block24 sẽ cập nhật trong bài viết này khi có thêm các thông tin liên quan đến mainnet của Monad để bạn có thể nắm bắt sớm nhất!

Làm thế nào để mua Monad coin?

Bởi vì Monad chưa mainnet chính thức nên hiện tại chúng ta không thể giao dịch Monad coin. Tuy nhiên, với sức hút của Monad như hiện nay thì có khả năng rất cao đồng coin của dự án này sẽ được list trên các sàn giao dịch hàng đầu như Binance, Bybit, OKX,... Bạn có thể đăng ký và nạp tiền sẵn để mua khi Monad coin niêm yết chính thức trên các sàn này.

Trên đây là bài đánh giá chi tiết về Monad - Blockchain L1 rất tiềm năng khi vừa tích hợp khả năng thực thi song song nhưng vẫn giữ được tính tương thích với EVM để có thể dễ dàng phát triển hệ sinh thái. Bạn đánh giá ra sao về Monad? Hãy cho mình biết ý kiến của bạn ở phần bình luận phía dưới để thảo luận cùng với anh em trong cộng đồng block24 nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!