Tìm hiểu Succinct: Ý nghĩa Modular Prover với Layer 2

Khi các giải pháp mở rộng Layer 2 (L2) bùng nổ, nhu cầu về Zero-Knowledge Proofs (ZKPs) ngày càng quan trọng để đảm bảo khả năng mở rộng mà vẫn duy trì tính bảo mật. Tuy nhiên, việc xây dựng và duy trì một hệ thống prover riêng lại là rào cản lớn: tốn kém, phức tạp và khó tiếp cận. Đây chính là lý do Succinct Prover Network (SPN) ra đời.

SPN được thiết kế như một verifiable application (vApp), kết hợp khả năng xử lý off-chain nhanh chóng với xác minh minh bạch on-chain. Mạng lưới hoạt động như một marketplace: bên yêu cầu (requester) gửi tác vụ tạo proof, còn bên thực hiện (prover) cạnh tranh để nhận việc thông qua đấu giá. Proof sau đó được tổng hợp và xác minh trên Ethereum, đảm bảo tính toàn vẹn của toàn bộ quá trình.

Vì sao Succinct chọn hướng phát triển Modular Prover?

• Tách biệt xử lý và xác minh: Succinct áp dụng triết lý modular quen thuộc trong blockchain, tách biệt execution và consensus. Phần xử lý diễn ra off-chain với Auctioneer, nơi các yêu cầu được đấu giá và phân công prover. Sau đó, một proof tổng hợp sẽ được gửi lên Ethereum để xác minh. Nhờ cách tiếp cận này, mạng vừa duy trì tốc độ của Web2 vừa giữ được độ tin cậy của Web3.
• SP1 zkVM – Prover đa năng: SP1 zkVM biến việc tạo ZKP trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Trước đây, mỗi dự án phải xây circuit riêng bằng DSL như Circom hay Noir, tốn thời gian và công sức. Với SP1, chỉ cần viết code bằng Rust quen thuộc, hệ thống sẽ lo phần còn lại. Đây là bước đột phá biến ZK từ công nghệ hàn lâm thành công cụ phổ cập cho toàn bộ nhà phát triển.
• Tiêu chuẩn hóa và khả năng Plug and Play: Không chỉ dừng ở một công cụ, Succinct còn đặt ra “Proof Standard” để các zkVM khác nếu tuân thủ có thể kết nối vào mạng. Bên cạnh đó, Gateway contract giúp các ứng dụng từ Ethereum, L2, Solana hay thậm chí thiết bị di động dễ dàng tích hợp chứng minh ZK mà không cần phát triển từ đầu.
• Kinh tế học quy mô: Nhờ mô hình marketplace, nhiều ứng dụng có thể dùng chung một proof layer, giảm chi phí vận hành và tăng tốc triển khai. SPN còn hỗ trợ aggregation, gộp nhiều proof thành một, tiết kiệm gas. Đồng thời, việc các prover cạnh tranh sẽ khuyến khích đầu tư vào phần cứng chuyên dụng (GPU, FPGA, ASIC), giúp toàn mạng vận hành hiệu quả hơn.
• Ứng dụng thực tế: Một minh chứng rõ ràng cho tính ứng dụng của Succinct là Mantle. Việc tích hợp SPN đã giúp Mantle chuyển đổi sang kiến trúc ZK, rút ngắn thời gian finality từ 7 ngày xuống chỉ còn 1 giờ và nâng khả năng xử lý lên hàng nghìn giao dịch mỗi giây.

Ý nghĩa của SPN với Layer 2

Sự xuất hiện của SPN đánh dấu một bước ngoặt cho hệ sinh thái L2. Thay vì mỗi dự án phải đầu tư hạ tầng chứng minh tốn kém, họ có thể tập trung vào logic ứng dụng và “thuê” proving từ một lớp dùng chung. 

Cách tiếp cận modular này không chỉ giúp giảm chi phí và rút ngắn thời gian phát triển, mà còn mở ra khả năng tiêu chuẩn hóa proof giữa nhiều rollup, bridge hay appchain. Nhờ đó, L2 có thể vừa mở rộng nhanh chóng vừa duy trì tính bảo mật và khả năng tương tác ở cấp độ toàn mạng lưới.

Về Succinct

Succinct được xây dựng như một lớp hạ tầng chứng minh dùng chung, kết hợp mô hình xử lý off-chain và xác minh on-chain để đảm bảo tốc độ và tính minh bạch. Trái tim của hệ thống là SP1 zkVM – máy ảo ZK tổng quát, cho phép nhà phát triển viết code bằng Rust hoặc LLVM rồi tự động sinh proof mà không cần hiểu sâu về mật mã.

Để vận hành mạng, Succinct phát hành token PROVE, một ERC-20 được dùng cho thanh toán, staking và quản trị. Các prover cần stake PROVE để tham gia và có thể bị slashing nếu gian lận. Mainnet chính thức đã ra mắt đầu tháng 8/2025, đi kèm chương trình airdrop và niêm yết trên nhiều sàn lớn. 

Đây là nội dung được tài trợ, bài viết trên không đại diện cho sự ủng hộ trực tiếp của Block24. Bạn đọc cần DYOR kỹ trước khi đưa ra quyết định và sẵn sàng chịu trách nhiệm với các hành động của mình. Nội dung trên không được xem là lời khuyên đầu tư.