ERC-8004 là gì? Cấu tạo, cách hoạt động và vai trò trong A2A Protocol

ERC-8004 là giao thức cần thiết cho sự phát triển của AI Agent khi nó cho phép những tác nhân AI này có danh tính riêng trên thị trường, có thể tự tìm thấy nhau để tương tác và sử dụng dịch vụ. Giao thức ERC-8004 này kết hợp với x402 mà Coinbase đã giới thiệu trước đó sẽ mang tới sức mạnh toàn diện, cho phép AI Agent tự động chạy một cách trơn tru mà không cần ủy quyền từ con người.

Cụ thể thì giao thức ERC-8004 là gì? Hãy cùng Block24 tìm hiểu trong bài viết ở dưới đây nhé!

ERC-8004 là gì?

Khái niệm

ERC-8004 (hay Agent to Agent Protocol - A2P Protocol) là giao thức xây dựng Trust Layer (Lớp tin cậy) đặc biệt dành cho các AI Agent (tạm dịch: tác nhân AI). ERC-8004 không đơn thuần là một tiêu chuẩn token như ERC-20 hay ERC-721 của NFT mà là bộ giao thức nền tảng cung cấp sức mạnh cho AI Agent, giúp những hệ thống tự động thông minh này có thể tự tìm, xác minh độ uy tín và tương tác với các Agent khác để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Bởi vì các AI Agent thường thực thi logic off-chain (bên ngoài blockchain) để đảm bảo tốc độ cao và chi phí thấp, cho nên, ERC-8004 hoạt động như một control plane (mặt phẳng kiểm soát) on-chain. Giao thức này sẽ ghi nhận sự tồn tại, danh tính và bằng chứng hoạt động của AI Agent vào trong blockchain, từ đó đảm bảo cho khả năng chống kiểm duyệt và xác minh toàn cầu, giúp loại bỏ yêu cầu phải triển khai các tác nhân này trên một máy chủ tập trung.

Vai trò của ERC-8004

Vai trò cốt lõi của ERC-8004 là giải quyết "cuộc khủng hoảng" danh tính của các AI Agent. Trong Web2, danh tính của bot gắn liền với máy chủ của nhà phát triển, nếu như máy chủ tắt thì bot đó coi như bị "bỏ xó". 

Nhưng với Web3, AI Agent sẽ trở thành một thực thể độc lập với cơ sở hạ tầng và có cho mình “danh phận” riêng trên các nền tảng blockchain. Danh tính, lịch sử tín nhiệm hoặc tài sản tích lũy của mỗi AI Agent này sẽ được lưu trữ vĩnh viễn trên blockchain cho dù nhóm phát triển có tiếp tục duy trì chúng hay không. Những lợi ích này có được đều nhờ vào tính bất biến của AgentID trên blockchain, mà giao thức cung cấp khả năng này chính là ERC-8004.

Triple Registry System

Kiến trúc của ERC-8004 vận hành dựa trên Triple Registry System (Hệ thống Đăng ký Ba lớp) với mỗi lớp có vai trò riêng biệt nhưng liên kết chặt chẽ với nhau, tạo nên một hệ sinh thái có độ tin cậy cao, bao gồm:

1. Identity Registry (Đăng ký Danh tính): Đây là lớp cốt lõi của hệ thống, sử dụng tiêu chuẩn ERC-721 để đúc một AgentID duy nhất cho mỗi AI Agent. Bạn có thể hiểu đơn giản, AgentID hoạt động như Căn cước công dân riêng của mỗi Agent và dẫn đến một Agent Card (tệp JSON off-chain) chứa toàn bộ thông tin về năng lực, endpoint (điểm kết nối) và khóa mã hóa của Agent đó.
2. Reputation Registry (Sổ Đăng ký Uy tín): Bạn có thể xem đây như nơi lưu trữ Điểm tín dụng xã hội của mỗi AI Agent. Sổ đăng ký này ghi lại toàn bộ lịch sử hành vi onchain, cho phép các Agent khác có thể tự đánh giá mức độ tin cậy của chúng trước khi quyết định có tương tác hay không. Điều này tạo nên một hệ thống điểm uy tín, giúp đảm bảo chất lượng và thúc đẩy tinh thần xây dựng giá trị thật của các nhà phát triển cho những ứng dụng AI Agent này.
3. Validation Registry (Đăng ký Xác thực): Lớp này hoạt động như Giấy phép hành nghề, giúp xác nhận xem các AI Agent có đáp ứng đủ các tiêu chuẩn an toàn hoặc đã vượt qua các quy trình kiểm toán (audit) hay chưa. Nếu như Reputation Registry giúp đảm bảo chất lượng thì Validation Registry lại mang tới sự an toàn, yên tâm khi các AI Agent tương tác với nhau trong hệ sinh thái.

Tại sao ERC-8004 lại cần thiết?

Hiện nay, với việc AI đang ngày càng thông minh, chúng ta có thể thấy được sự chuyển dịch mạnh mẽ từ internet dành cho con người (nơi chúng ta click và đọc) sang internet dành cho các AI Agent (nơi máy móc tự xử lý dữ liệu).

Tuy nhiên, vấn đề là các AI Agent hiện nay đang trông giống như các "hòn đảo cô lập". Chúng có thể suy nghĩ rất nhanh, xử lý dữ liệu rất tốt nhưng lại không thể tin tưởng hoặc giao dịch với AI Agent khác một cách an toàn. Vấn đề xảy ra vì hiện tại không có một "ngôn ngữ chung" để các Agent có thể giao tiếp, điều này kìm hãm sự phát triển của một nền kinh tế tự động hóa tiềm năng được phát triển dựa trên công nghệ AI đang bùng nổ mạnh mẽ như hiện nay.

Và ERC-8004 chính là giải pháp đã xuất hiện để có thể giải quyết vấn đề đó. Giao thức này hoạt động như một lớp niềm tin, giúp kết nối các hòn đảo độc lập lại, trao cho chúng khả năng tìm thấy và tương tác lẫn nhau, tạo nên một mạng lưới AI Agent thống nhất, được gọi là Agentic Internet.

ERC-8004 kết hợp x402

Tuy nhiên, nếu để Agentic Internet trở thành hiện thực thì chỉ với ERC-8004 thôi là chưa đủ mà cần có thêm sự giúp sức của x402 để quá trình tương tác diễn ra liền mạch và hoàn toàn tự động.

Mảnh ghép còn thiếu: Giao thức thanh toán x402

x402 là giao thức thanh toán Internet-native được hồi sinh từ mã HTTP 402 đã bị lãng quên trước đó. Giao thức mới với sự hậu thuẫn của Coinbase này cho phép các AI Agent có thể thực hiện hàng loạt giao dịch tự động mà không cần con người ủy quyền hoặc cấp phép.

Như vậy, nếu ERC-8004 cung cấp Lớp Khám phá & Niềm tin cho AI Agent thì x402 đóng vai trò là Lớp Thực thi & Thanh toán. Sự kết hợp này sẽ mang tới sức mạnh toàn diện, tạo một luồng hoạt động mượt mà cho giao thức Agent to Agent (A2A).

Xem thêm >> Tổng quan narrative x402: Khái niệm, sức hút và cách hoạt động

Cách ERC-8004 và x402 vận hành cùng nhau

Dựa vào mô tả của Google Cloud về giao thức Agent Payments Protocol (AP2), chúng ta có thể hình dung một quy trình thực tế A2A hoạt động diễn ra như sau:

1. Tìm kiếm: Agent A cần dữ liệu (ví dụ: lãi suất yield farming mới nhất). Nó tra cứu trên Identity Registry của ERC-8004 để tìm các Agent cung cấp dịch vụ này.
2. Kiểm tra: Agent A phát hiện Agent B cung cấp dịch vụ mình cần thông qua Validation Registry, sau đó kiểm tra Reputation trên blockchain để đảm bảo đây là đối tác an toàn và cung cấp dịch vụ chất lượng tốt.
3. Thanh toán: Sau khi xác minh, Agent A thực hiện thanh toán ngay lập tức thông qua giao thức x402 để mua dữ liệu.
4. Cập nhật: Sau khi giao dịch hoàn tất, hệ thống sẽ cập nhật lại điểm tín dụng vào Reputation của cả hai bên.

Tác động của quy trình này là toàn bộ chuỗi thao tác phức tạp trước đây vốn phải tốn từ 8 đến 10 bước click chuột và cần sự xác thực từ con người, giờ đây đã được gói gọn lại thành 1 ý định duy nhất (autonomous intention) và gửi yêu cầu đó cho AI Agent để tự động thực hiện.

Tương lai của Nền kinh tế Máy móc

​Sự ra đời của ERC-8004 và x402 không chỉ là một bản nâng cấp kỹ thuật cho blockchain mà nó còn đang mở ra cánh cửa cho Machine Economy (Nền kinh tế Máy móc).

​Việc các ông lớn công nghệ như Google, Coinbase hoặc MetaMask tham gia vào việc phát triển và hỗ trợ các tiêu chuẩn này (ví dụ: Coinbase ra mắt x402 Foundation) cho thấy một tầm nhìn dài hạn cực kỳ nghiêm túc với sự phát triển của nền kinh tế mới này.

​Rất có thể, chúng ta sẽ sớm thấy sự bùng nổ của các thị trường ngách, nơi AI tự mua bán dữ liệu, thuê năng lực tính toán (compute) và thực hiện các dịch vụ tài chính với tốc độ ánh sáng mà con người không thể nào theo kịp.

​Nếu như bạn quan tâm đến lĩnh vực này thì có thể tham khảo thêm về kho mã nguồn mở Google-agentic-commerce/a2a-x402 trên GitHub để thấy tốc độ triển khai thực tế của narrative này.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

ERC-8004 khác gì với các tiêu chuẩn NFT (ERC-721) hoặc Token (ERC-20)?

ERC-8004 tập trung vào định danh và uy tín của AI Agent. Nó không đơn thuần chỉ là tiêu chuẩn của một loại tài sản nào đó như ERC-20 và ERC-721 mà là bộ giao thức giúp xây dựng lớp tin cậy (trust layer) cho hệ sinh thái AI Agent.

Tôi có cần biết lập trình Blockchain để sử dụng Agentic Internet không?

Ở giai đoạn đầu thì có, nhưng mục tiêu lâu dài của ERC-8004 là tạo ra hạ tầng để các AI Agent tự động làm việc và phục vụ cho con người. Do đó, trong tương lai những nền tảng này sẽ được trực quan hóa để bất kỳ người dùng nào cũng có thể dễ dàng sử dụng.

x402 sử dụng loại tiền tệ nào để thanh toán?

x402 là một giao thức trung lập, không được xây dựng để phục vụ riêng cho một nền tảng hoặc dự án nào. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu như hiện nay thì chúng ta sẽ thấy nó được sử dụng phổ biến ở hệ sinh thái Base vì giao thức này có sự góp sức của Coinbase trong khâu phát triển. Trong tương lai, giao thức thanh toán này có thể chỉ phổ biến ở các Layer 2 vì những nền tảng này có thể cung cấp phí gas rẻ và tốc độ cao, phù hợp với nhu cầu giao dịch của AI Agent.

Làm thế nào để đảm bảo một Agent sẽ không "lật mặt" lừa đảo?

Đó là nhờ vào Reputation Registry của ERC-8004. Hệ thống này ghi lại mọi hành vi của AI Agent và lưu trữ để các Agent khác có thể đánh giá trước khi giao dịch. Vì vậy, một hành động xấu sẽ được ghi nhận vĩnh viễn on-chain và nó có thể phá hủy "sự nghiệp" của Agent đó ngay lập tức nếu như chỉ số tín dụng quá thấp.

Trên đây là bài tổng quan về ERC-8004 và cách mà nó kết nối và thúc đẩy sự phát triển của giao thức Agent to Agent (A2A Protocol). Từ đó tạo tiền đề cho sự phát triển của một thế giới Agentic Internet hoàn toàn tự động. Bạn đánh giá ra sao về tầm quan trọng của ERC-8004? Liệu đây có phải là mắt xích quan trọng còn thiếu để AI Agent trở thành bước đột phá công nghệ Trí tuệ nhân tạo tiếp theo hay không? Hãy để lại bình luận ở phía dưới bài viết này để thảo luận cùng với anh em trong cộng đồng Block24 nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Bạn chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc bạn thành công!