BIP32 (đề xuất cải tiến Bitcoin 32) là tiêu chuẩn cho phép tạo ra một cấu trúc ví phân cấp (Hierarchical Deterministic - HD) từ một cụm từ gốc (seed phrase) duy nhất. Hay dễ hiểu hơn là từ một seed phrase, bạn có thể tạo ra nhiều tài khoản/địa chỉ ví với cặp khóa riêng (Private key) và khóa công khai (Public key) tương ứng. Hãy cùng Block24 tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau nhé.

BIP32 là gì?

BIP32 (Bitcoin Improvement Proposal 32) là một đề xuất kỹ thuật giới thiệu khái niệm ví phân cấp định danh (ví HD). Đây là tiêu chuẩn để tạo ra cặp khóa Private key và Public key từ một khóa gốc duy nhất (master key/seed phrase). BIP32 là nền tảng cho thế hệ ví HD hiện đại như Trezor, Ledger, Trust Wallet… và là cơ sở cho BIP44 (tiêu chuẩn về cấu trúc ví multichain).

Thông tin cơ bản về BIP32:

  • Tên đầy đủ: BIP32 – Hierarchical Deterministic Wallets
  • Được đề xuất bởi: Pieter Wuille và Marek Palatinus (Slush)
  • Ngày đề xuất: 11-02-2012
  • Tình trạng hiện tại: Final (đã hoàn thiện và được sử dụng rộng rãi)
  • Link gốc: https://github.com/bitcoin/bips/blob/master/bip-0032.mediawiki
Thông tin cơ bản về BIP32 trên Github (Nguồn: Github)
Thông tin cơ bản về BIP32 trên Github (Nguồn: Github)

Nội dung của đề xuất Bitcoin 32

BIP32 cung cấp một nguyên tắc kỹ thuật chung để tạo ra một cây phân cấp các cặp khóa (Private key và Public key) từ một seed phrase duy nhất. 

Từ một seed pharse ban đầu (12 hoặc 24 từ ngẫu nhiên theo chuẩn BIP39), thuật toán BIP32 tạo ra một khóa riêng gốc (master private key) cùng với một mã chuỗi (chain code). Từ khóa gốc, BIP32 cho phép dẫn xuất ra vô số cặp khóa con thông qua hàm băm HMAC-SHA512.

Mỗi lần, dẫn xuất sẽ tạo ra một cặp khóa mới kèm theo một chain code tương ứng, tạo thành một nhánh trong “cây khóa”. Các nhánh này có thể tiếp tục được dẫn xuất sâu hơn, hình thành cấu trúc cây nhiều tầng (cha > con > cháu…).

Mô hình cây dẫn xuất của ví HD theo BIP32 (Nguồn: Github)
Mô hình cây dẫn xuất của ví HD theo BIP32 (Nguồn: Github)

BIP32 cũng quy định rõ sự khác nhau giữa hai loại dẫn xuất:

  • Dẫn xuất thường (non-hardened): Có thể sử dụng Public key mở rộng (xpub) để tạo ra các địa chỉ công khai con, phù hợp với các ví “chỉ nhận” mà không có hoạt động nào khác (không cần đến Private key).
  • Dẫn xuất cứng (hardened): Yêu cầu phải có Private key mới dẫn xuất được, điều này đảm bảo tính bảo mật cao hơn.

Ý nghĩa của BIP32

Đề xuất Bitcoin 32 đã mang đến một bước đột phá lớn trong phương pháp tạo và quản lý mã khóa trong hệ thống ví crypto, cụ thể:

  • Tạo cấu trúc ví phân cấp: BIP32 cho phép tạo một cây phân cấp gồm vô số cặp khóa chỉ từ một khóa gốc duy nhất. Điều này giúp người dùng quản lý tài sản hiệu quả mà không cần tạo file sao lưu cho từng địa chỉ riêng lẻ.
  • Dẫn xuất khóa theo đường dẫn: BIP32 cho phép xác định rõ ràng vị trí của từng cặp khóa con qua đường dẫn cụ thể. Qua đó giúp khôi phục toàn bộ ví từ một seed phrase duy nhất và đồng bộ hóa ví dễ dàng giữa các thiết bị.
  • Tạo ra các ví "chỉ xem”: Cơ chế dẫn xuất khóa con công khai từ Public key cha (xpub) giúp tạo ra các ví chỉ được dùng để xem số dư. Điều này hữu ích cho mục đích kiểm toán, theo dõi hoặc vận hành ví lạnh.
  • Tăng cường bảo mật: Dạng dẫn xuất cứng có khả năng ngăn chặn mọi kẻ tấn công với hành vi dẫn xuất ngược từ public key cha sang private key con  ( rủi ro bảo mật trong dẫn xuất thường).
  • Tiền đề cho các chuẩn nâng cao: BIP32 là nền tảng cho các đề xuất Bitcoin quan trọng tiếp theo như BIP39 (mnemonic seed phrase) và BIP44 (multi-coin wallet structure). Bộ ba BIP này là tiêu chuẩn được dùng phổ biến trong hầu hết các ví crypto hiện đại như MetaMask, Trust Wallet, Ledger,…
BIP32 có nhiều ý nghĩa đối với hệ thống mã khóa ví crypto
BIP32 có nhiều ý nghĩa đối với hệ thống mã khóa ví crypto

Một số ứng dụng của BIP32

BIP32 được ứng dụng rộng rãi trong thực tế với vai trò nền tảng hoạt động của các ví crypto. Một số ứng dụng tiêu biểu:

  • Tạo ví HD: BIP32 là nền tảng giúp các ví như Ledger, Trezor, MetaMask, Trust Wallet... tạo ra ví HD, chỉ cần một master key/seed phrase là có thể sinh ra vô số địa chỉ ví con, giúp đơn giản hóa việc quản lý và sao lưu.
  • Khôi phục ví từ 1 seed phrase duy nhất: Chỉ với 1 seed phrase, người dùng có thể khôi phục toàn bộ ví, bao gồm tất các tài sản (coin/token/NFTs) từ các chain khác nhau, không phải sao lưu từng khóa riêng lẻ.
  • Hỗ trợ nhiều tài sản và tài khoản: Kết hợp với BIP44, BIP32 cho phép ví HD tổ chức cây dẫn xuất theo một đường dẫn chuẩn, giúp hỗ trợ nhiều loại coin/token và nhiều tài khoản khác nhau.
  • Nâng cao bảo mật: Dạng dẫn xuất cứng thường được sử dụng cho các lớp bảo mật quan trọng để ngăn chặn rò rỉ mã khóa, gây nguy hiểm cho toàn bộ cây khóa.
Một số ứng dụng của BIP32
Một số ứng dụng của BIP32

So sánh BIP32 với các BIP liên quan

Dưới đây là bảng so sánh BIP32 với các BIP liên quan gồm: BIP39, BIP44, BIP141, BIP340

Tiêu chí so sánh

BIP32

BIP39

BIP44

BIP141

BIP340

Tên đề xuấtHierarchical Deterministic WalletsMnemonic Code for WalletsMulti-Account Hierarchy for HD WalletsSegregated Witness (SegWit)Schnorr Signatures
Tác giả / NămPieter Wuille, 2012Trezor Team, 2013Marek Palatinus, 2014Pieter Wuille, 2015Wuille, Nick, Ruffing, 2020
Nội dung chínhVí phân cấp, tạo nhiều địa chỉ từ 1 seedCụm từ khôi phục 12–24 từ dễ nhớCấu trúc ví đa coin, đa tài khoản theo chuẩn BIP32Tách chữ ký khỏi dữ liệu giao dịchThuật toán chữ ký thay thế ECDSA
Ý nghĩa / Ảnh hưởngNền tảng ví hiện đại, dễ quản lý & backupChuẩn hóa sao lưu ví, phổ biến trong cryptoCho phép ví hỗ trợ nhiều coin, phân tầng cây seedTăng hiệu suất, giảm phí, hỗ trợ LNGiao dịch riêng tư hơn, tiết kiệm dữ liệu

FAQ

BIP32 có phải là thuật toán tạo khóa không?

BIP32 không hoàn toàn là một thuật toán tạo khóa mà chỉ là một tiêu chuẩn đề xuất liên quan, mô tả cách dẫn xuất khóa phân cấp.

Có phải BIP32 chỉ dùng trong Bitcoin không?

Không. Mặc dù BIP32 được thiết kế ban đầu cho Bitcoin, nhưng nó đã trở thành tiêu chuẩn chung được áp dụng rộng rãi trong toàn bộ hệ sinh thái crypto. Nhiều ví và blockchain khác như Ethereum, Litecoin, Solana,... cũng sử dụng BIP32 để tạo ví phân cấp.

Có thể khôi phục tất cả ví con từ BIP32 chỉ bằng 1 seed phrase không?

Có. Đây cũng là một trong những ưu điểm nổi bật của BIP32 khi cho phép tạo ra toàn bộ cây ví (gồm nhiều địa chỉ con) từ một seed phrase duy nhất.

BIP32 có an toàn không?

Có, BIP32 được xem là an toàn nếu được triển khai và sử dụng đúng cách. Bởi vì nó dựa trên các thuật toán mật mã tiêu chuẩn và đã được cộng đồng kiểm chứng và sử dụng rộng rãi.