Grayscale Investments, một công ty quản lý tài sản kỹ thuật số uy tín hàng đầu, mới đây đã lên một bài đăng rất đáng chú ý về lĩnh vực AI phi tập trung. Không chỉ giới thiệu về Crypto AI Sector dựa trên khuôn khổ tiêu chuẩn riêng, Grayscale Research còn cung cấp cái nhìn tổng quan về một mảng thị trường mới đầy tiềm năng.
Trong bài viết này, Block24 sẽ giúp anh em điểm qua các ý chính quan trọng nhất từ bài đăng của Grayscale, qua đó để hiểu được ý nghĩa của sự giao thoa giữa Crypto và AI. Hãy cùng bắt đầu nhé!
Giới thiệu về Crypto AI Sector theo chuẩn của Grayscale
Mở đầu, Grayscale đã giới thiệu về các blockchain công khai, ví chúng như những công nghệ đa năng, tương tự điện, động cơ đốt trong hay máy tính cá nhân, với tiềm năng ứng dụng rộng rãi và có tác động lớn đến nền kinh tế. Bitcoin là blockchain công khai đầu tiên, được dùng để tạo ra tiền kỹ thuật số đáng tin cậy, minh bạch, và công bằng. Từ đó, blockchain và crypto được mở rộng, ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực như tài chính truyền thống. Cụ thể là các hoạt động như cho vay, giao dịch, các ứng dụng tiêu dùng và nhiều ngành khác.
Grayscale Research đã phân loại các tài sản số dựa trên mục đích sử dụng và xây dựng bộ chỉ số Crypto Sectors, giúp nhà đầu tư dễ dàng theo dõi từng phân khúc thị trường, tương tự như hệ thống phân loại cổ phiếu. Trước đó, Crypto Sector bao gồm 5 lĩnh vực chính:
- Currencies (Tiền tệ)
- Smart Contract Platforms (Nền tảng hợp đồng thông minh)
- Financials (Tài chính)
- Consumer & Culture (Tiêu dùng & Văn hóa)
- Utilities & Services (Tiện ích & Dịch vụ)
Thông qua bài đăng này, Grayscale đã công bố bổ sung thêm Crypto AI, với các giao thức blockchain được kết hợp với AI. Họ cũng giải thích thêm rằng Crypto Sectors không cố định mà sẽ thay đổi theo thời gian. Chính vì lý do này mà Sector sẽ bao gồm một số dự án đã từng thuộc 5 lĩnh vực kể trên.
Theo Grayscale, AI phi tập trung có thể hỗ trợ sự phát triển của AI tập trung. Trong năm qua, các dự án AI đã thu hút sự chú ý lớn trên mạng xã hội, nhiều token AI mới nhanh chóng đạt đủ tiêu chí về vốn hóa và thanh khoản để vào Crypto Sector. Grayscale dự đoán sẽ có thêm các dự án AI ra mắt token trong năm nay, khiến lĩnh vực này xứng đáng được tách ra thành một lĩnh vực riêng.
Với bộ tiêu chí của Grayscale, Crypto AI Sector hiện có 20 loại tài sản, với tổng vốn hóa khoảng 20 tỷ USD, chiếm 0,67% thị trường tiền điện tử, thấp nhất trong số 6 Crypto Sector. Quy mô nhỏ này phản ánh giai đoạn sơ khai của các dự án decentralized AI. Tuy nhiên, Grayscale tin rằng đây là lĩnh vực có tiềm năng rất lớn, sẽ tăng trưởng mạnh cả về quy mô lẫn tỷ trọng trong thị trường crypto.
Các phân ngành chính của Crypto AI Sector
Grayscale phân nhóm tài sản trong lĩnh vực Crypto AI dựa trên việc xác định xem AI có là trọng tâm của giao thức blockchain hay không. Chẳng hạn như hoạt động mạng lưới liên quan đến AI, hoặc cung cấp hạ tầng, dịch vụ cho các dự án AI phi tập trung. Cụ thể được chia thành 3 phân ngành chính:
- Nền tảng AI: Các dự án như Bittensor và Near cung cấp hạ tầng để phát triển nhiều ứng dụng AI đa dạng.
- Công cụ & Tài nguyên AI: Các dự án như Grass (thu thập dữ liệu) và Akash (cung cấp tài nguyên tính toán) hỗ trợ nhu cầu dữ liệu và tính toán cho AI.
- Ứng dụng & AI Agent: Các ứng dụng như Virtuals (AI Agents) và Kaito (phân tích cảm xúc bằng AI) giải quyết các vấn đề tự động hóa, bản quyền, sở hữu trí tuệ,…
Grayscale nhấn mạnh rằng AI có thể là công nghệ quan trọng nhất thế kỷ 21, nhưng hiện chủ yếu được phát triển bởi một vài tập đoàn lớn, gây lo ngại về thiên vị (như trong mô hình của Google) hay kiểm duyệt (như DeepSeek). Khi AI ngày càng ảnh hưởng đến xã hội, các câu hỏi về quyền sở hữu, truy cập và niềm tin trở nên quan trọng.
Để giải quyết vấn đề này, các dự án trong Crypto AI Sector tận dụng blockchain để tăng tính minh bạch, dân chủ hóa quyền truy cập, loại bỏ sự thiên vị, phổ cập rộng rãi AI đến cộng đồng. Cụ thể, các nền tảng AI như Bittensor cung cấp hạ tầng mở để bất kỳ ai cũng có thể xây dựng và sử dụng dịch vụ AI. Near, được tạo ra bởi một đội ngũ chuyên gia AI, định hướng trở thành “blockchain cho AI”, với các tính năng như giao dịch nhanh, phí thấp và hỗ trợ AI Agents trên đa chuỗi.
Trong khi đó, các công cụ & tài nguyên AI như Grass và Akash phân phối dữ liệu và tài nguyên tính toán thông qua mạng phi tập trung, giảm phụ thuộc vào các tập đoàn lớn.
Phân ngành ứng dụng & AI Agents tập trung phục vụ người dùng cuối, với các AI Agent tự động hành động thay cho con người, hỗ trợ giao dịch cực kỳ nhanh và phí thấp trên blockchain, đây là điều mà các hệ thống như Visa không làm được. Các dự án như Virtuals và ElizaOS đang dẫn đầu xu hướng này, trong khi Story Protocol giải quyết vấn đề bản quyền AI, Worldcoin tập trung vào xác minh danh tính trực tuyến.
Mặt khác, một số dự án như Filecoin và Arweave dù có liên quan đến AI thông qua lưu trữ dữ liệu, hiện không được đưa vào Crypto AI Sector vì AI không phải trọng tâm phát triển chính. Các dự án này vẫn thuộc nhóm Utilities & Services (Tiện ích & Dịch vụ), nhưng có thể được xem xét lại nếu chuyển trọng tâm sang AI trong tương lai.
Mức tăng trưởng và tiềm năng phát triển
Grayscale cho biết rằng cách đây 2 năm, tổng vốn hóa thị trường của các token trong lĩnh vực Crypto AI chỉ đạt khoảng 4,5 tỷ USD. Đến nay, con số này đã tăng gấp hơn 4 lần, lên khoảng 20 tỷ USD. So với đầu năm 2025, TAO của Bittensor dẫn đầu với mức tăng 2%, trong khi ElizaOS giảm mạnh nhất, mất 80% giá trị.
Theo nhận định của Grayscale, mảng AI phi tập trung đang phát triển nhanh và dự kiến sẽ có 4 điểm nhấn chính trong vài tháng tới:
- Đầu tiên, sự kiện “halving” của Bittensor diễn ra trong năm nay sẽ làm giảm nguồn cung token TAO, tương tự như Bitcoin. Kể từ khi nâng cấp dTAO vào tháng 2/2025, các subnet trên Bittensor đã thu hút nhiều sự quan tâm khi được phân bổ hơn 7% tổng cung TAO chỉ trong ba tháng.
- Thứ hai, các sáng kiến trong distributed training được đánh giá là có nhiều triển vọng. Prime Intellect đã huấn luyện mô hình AI hơn 30 tỷ tham số bằng mạng lưới GPU phân tán, tận dụng 30% tài nguyên tính toán nhàn rỗi trên toàn cầu để giảm chi phí. Ngoài Prime, các dự án tương tự như Gensyn, Nous Research có thể ra mắt token và gia nhập lĩnh vực Crypto AI trong năm nay.
- Thứ ba, Grayscale đặc biệt chú ý đến các dự án tạo ra doanh thu bền vững. Grass đã đạt doanh thu hàng chục triệu USD mỗi năm từ việc bán dữ liệu web cho các phòng thí nghiệm AI, trở thành ví dụ nổi bật cho khả năng ứng dụng của Crypto AI. Virtuals cũng ghi nhận doanh thu 30 triệu USD hàng năm (tính đến tháng 5/2025) từ phí giao dịch trên nền tảng của mình.
- Cuối cùng, mối liên hệ giữa AI Agents và stablecoin sẽ trở nên mật thiết hơn. Với quy định pháp lý rõ ràng (dự luật GENIUS), stablecoin có thể hỗ trợ các AI Agent nhờ khả năng thanh toán nhanh và lập trình được. Nhiều tổ chức lớn như các ngân hàng Phố Wall, Meta, và Stripe đang quan tâm đến stablecoin. Trong khi đó, Coinbase đã giới thiệu chuẩn thanh toán cho AI Agent với việc tích hợp stablecoin.
Một số đánh giá và nhận định cá nhân
Đánh giá chung về bài đăng của Grayscale
Nhìn chung, bài đăng của Grayscale Research về lĩnh vực Crypto AI mang đến góc nhìn khách quan, đa chiều, với cấu trúc và cách trình bày rõ ràng. Qua đó giúp độc giả dễ dàng hiểu được ý nghĩa của sự kết hợp giữa blockchain và AI trong việc giải quyết các vấn đề đang hiện hữu.
Việc đưa vào các dữ liệu và ví dụ cụ thể giúp minh họa được tiềm năng tăng trưởng của Crypto AI Sector. Ngoài ra, Grayscale cũng đề cập đến bối cảnh pháp lý, như dự luật GENIUS stablecoin và sự tham gia của các tổ chức lớn, làm tăng tính thuyết phục và nhấn mạnh thêm triển vọng của lĩnh vực này.
Tuy nhiên, trong nội dung chưa đi sâu chi tiết về khía cạnh kỹ thuật của các dự án như Bittensor, Near hay Grass, khiến người đọc khó đánh giá mức độ khả thi của chúng. Đặc biệt, việc quảng bá sản phẩm của Grayscale (quỹ đầu tư AI phi tập trung) có thể làm giảm tính khách quan, và phần nào đó phát sinh nghi ngờ về mục đích thực sự của bài đăng.
Ngoài ra, tác giả chưa phân tích các rủi ro tiềm ẩn, chẳng hạn như biến động giá mạnh hay thách thức pháp lý, khiến bức tranh tổng thể về tiềm năng của lĩnh vực này chưa thực sự hoàn chỉnh.
Nhận định cá nhân về Crypto AI Sector
Từ những chia sẻ của Grayscale Research, ta thấy được rằng decentralized AI là xu hướng quan trọng, có khả năng bổ trợ cho centralized AI bằng cách tăng cường tính minh bạch, dân chủ và bình đẳng quyền sở hữu. Với giá trị vốn hóa tăng hơn 4 lần trong 2 năm qua, cộng với sự đổi mới của các dự án như Bittensor, hay doanh thu hàng chục triệu USD của Grass và Virtual, cho thấy tiềm năng thực sự của lĩnh vực Crypto AI. Ngoài ra, khi các tổ chức lớn tham gia sâu hơn vào stablecoin và dự luật GENIUS được thi hành, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của AI.
Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần theo dõi sát các diễn biến pháp lý và rủi ro thị trường để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn. Bởi vì lĩnh vực Crypto x AI vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và còn rất nhiều thách thức phía trước, nhất là sự cạnh tranh từ các giải pháp AI tập trung truyền thống.
Trên đây là toàn bộ những tổng hợp thông tin và đánh giá về nội dung bài đăng của Grayscale về chủ đề Crypto AI Sector. Anh em có nhận định gì về tiềm năng và tương lai của mảng thị trường này? Hãy comment xuống phía dưới để trao đổi cùng cộng đồng Block24 nhé!
Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!
Bình luận
Chưa có bình luận