Trong một bài đăng gần đây của chuyên gia phân tích 0xJeff (tài khoản X @Defi0xJeff), tác giả đã đưa ra một khái niệm mới gọi là "StableAI", dùng để chỉ sự giao thoa giữa stablecoin và AI.

Bài viết nêu bật vai trò quan trọng của stablecoin trong crypto, những thách thức trong hệ sinh thái Web3 AI, đồng thời giới thiệu các giải pháp StableAI tiềm năng. Hãy cùng Block24 tìm hiểu cụ thể hơn thông qua bài viết sau nhé.

Bối cảnh và tầm quan trọng của Stablecoin trong Crypto

Stablecoin được xem như một thành phần cốt lõi trong hệ sinh thái crypto, đóng vai trò là đơn vị tiền tệ ổn định giúp tránh khỏi tác động của biến động giá. Đây là nơi trú ẩn vốn an toàn cho nhà đầu tư, đồng thời là trụ cột trong mô hình hoạt động của các giao thức DeFi.

Theo 0xJeff, "Nếu không có stablecoin, việc xây dựng các nền tảng như CEX, DEX, Perps, và các thị trường tiền tệ sẽ trở nên rất khó khăn". Điều này nhấn mạnh vai trò nền tảng của stablecoin trong việc phát triển các "lego" tài chính phức tạp, từ đó thúc đẩy sự phát triển của toàn bộ hệ sinh thái Web3.

0xJeff cũng cho biết, giai đoạn từ 2023 đến 2025 chứng kiến sự bùng nổ của stablecoin với tổng cung tăng từ 12 tỷ USD năm 2020 lên khoảng 208 tỷ USD vào năm 2025, chủ yếu phục vụ cho thanh toán và giao dịch xuyên biên giới. Qua đó phản ánh xu hướng chấp nhận rộng rãi khi stablecoin giúp giảm đáng kể phí giao dịch so với các hệ thống truyền thống như Visa hay Mastercard.

Nguồn cung stablecoin tăng dần qua từng năm (Nguồn: Allium & Visa)
Nguồn cung stablecoin tăng dần qua từng năm (Nguồn: Allium & Visa)

Hơn nữa, sự tham gia của các tổ chức tài chính lớn như Stripe (ra mắt tài khoản stablecoin tại 101 quốc gia), Société Générale (phát hành stablecoin neo giá với USD), và các ngân hàng top đầu như Bank of America, JPMorgan, Citi, Wells Fargo (đang tìm hiểu về stablecoin), đã củng cố vị thế của đồng tiền ổn định này.

Đặc biệt, 0xJeff trích dẫn thành công của Circle sau khi IPO (mã CRCL) vào ngày 5/6/2025 với mức tăng 180% như một “làn sóng hứng khởi mới, thu hút thêm nhiều bên liên quan.”

Giá CRCL đóng cửa ở 88$, tăng 180% lần so với giá IPO ở 31$ (Nguồn: TradingView)
Giá CRCL đóng cửa ở 88$, tăng 180% lần so với giá IPO ở 31$ (Nguồn: TradingView)

Về mặt pháp lý, sự rõ ràng hơn trong quy định tại các khu vực như châu Âu (MiCA) hay Singapore, đang tạo điều kiện thuận lợi, giúp stablecoin ngày càng được chấp nhận rộng rãi.

Những thách thức trong hệ sinh thái AI và Stablecoin

Cả AI và stablecoin, dù mang lại nhiều tiềm năng nhưng đang phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng. Điều này làm ảnh hưởng đến sự phát triển chung, đồng thời đặt ra câu hỏi về tính bền vững và khả năng mở rộng trong tương lai. Hai thách thức chính bao gồm:

Biến động giá token

Các token AI thường biến động giá mạnh, nhưng lại được thiết kế để trở thành trung tâm của hệ sinh thái AI phi tập trung, dùng để thanh toán, quản trị, và các tiện ích khác.

0xJeff chỉ ra rằng: "Các nhóm phát triển dự án AI phân bổ ít nguồn lực vào DeFi và ưu tiên nhiều hơn cho sản phẩm". Đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc các dự án như Virtuals (sử dụng cặp thanh khoản VIRTUAL/AI AGENT token), Aethir (với token ATH), và Bittensor (trả dTAO cho thợ đào) gặp phải vấn đề thanh khoản và ẩn chứa nhiều rủi ro.

Cụ thể, cặp thanh khoản VIRTUAL/AI AGENT token mang lại giá trị tích lũy cho VIRTUAL, nhưng có thể gây bất lợi cho các holder/trader nắm giữ AI agent token và LP (nhà cung cấp thanh khoản):

  • Với AI agent token holder/trader: Giá trị token trong pool có thể giảm  mạnh (nhất là mùa downtrend), làm ảnh hưởng đến lợi nhuận đầu tư.
  • Với LP: Họ chịu rủi ro từ Impermanent Loss - IL (một loại tổn thất khi add liquidity), nếu giá token VIRTUAL và AI AGENT thay đổi (dù tăng hay giảm) so với lúc add pool thì lợi nhuận kiếm được sẽ bị giảm xuống.

Tương tự, thợ đào dTAO thường xuyên phải bán token để duy trì hoạt động, khó tham gia lâu dài. Trong khi đó, Aethir dù tạo ra flywheel tốt cho token ATH nhưng giá cả biến động khó lường, không thực sự phù hợp cho đơn vị thanh toán.

Giá ATH đã chia 3 lần kể từ ATH vào tháng 12/2024 (Nguồn: Coingecko)
Giá ATH đã chia 3 lần kể từ mức đỉnh vào tháng 12/2024 (Nguồn: Coingecko)

Theo 0xJeff, "sự gia tăng số lượng token và thiết kế tokenomics không tối ưu dẫn đến thanh khoản mỏng", khiến cho việc xây dựng các "lego" DeFi trở nên khó khăn hơn, đặc biệt với các dự án "fair launch" có thiết kế token kém hiệu quả.

Nhu cầu tính toán và tài chính cho GPU

Thách thức thứ 2 đền từ nhu cầu tính toán AI ngày càng tăng, đòi hỏi các trung tâm dữ liệu và nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ phải mở rộng quy mô.

Mặc dù vậy, các GPU cấp doanh nghiệp như NVIDIA H100 và H200 thường rất đắt,  cần có một lượng vốn lớn thì mới đủ khả năng chi trả. Trong khi các phương pháp tài chính truyền thống như vay ngân hàng hoặc đầu tư vốn chủ sở hữu lại quá phức tạp.

Giá NVIDA100 lên tới 45000 USD (Nguồn: Neysa.ai)
Giá NVIDA100 lên tới 45000 USD (Nguồn: Neysa.ai)

Tác giả 0xJeff nhấn mạnh rằng hệ thống tài chính thụ động, kém linh hoạt là rào cản lớn, làm chậm tiến độ mở rộng cơ sở hạ tầng, một yếu tố quan trọng để hỗ trợ các ứng dụng Web3 AI phát triển bền vững.

Giải pháp từ các dự án StableAI

Theo 0xJeff, giải pháp từ các dự án StableAI sẽ giúp giải quyết những thách thức kể trên. Một số cái tên nổi bật bao gồm:

Maitrix: Lớp Stablecoin AI-native

Maitrix giới thiệu các stablecoin AI-native (stablecoin riêng cho từng dự án AI) được thế chấp quá mức, chẳng hạn như AUSD (Aethir USD), vUSD (Virtual USD),..., nhằm chuyển đổi các mô hình kinh tế AI biến động (về giá cả) thành các hệ thống ổn định.

Maitrix sử dụng cơ chế CDP (Collateralized Debt Position), người dùng mint (vay tiền) và burn stablecoin (trả lại khoản vay) thông qua tài sản thế chấp là token AI, hoặc các tài sản phái sinh (LST, LRT).

Ngoài ra, Maitrix còn cung cấp nền tảng Stablecoin Launchpad để các dự án AI tạo stablecoin riêng, cùng với StableSwap DEX để swap giữa các stablecoin AI-native. Hệ thống ve(3,3)-style incentives (gồm governance, emissions redirection) giúp tăng cường quản trị và tạo động lực tham gia.

Gaib - Token hóa dòng tiền GPU tương lai

Gaib token hóa dòng tiền tương lai từ GPU, gọi là token AID, để giúp các trung tâm dữ liệu huy động vốn nhanh chóng, đồng thời cung cấp loại tài sản mang lại lợi suất cho nhà đầu tư.

Trong đó, "dòng tiền tương lai từ GPU" là số tiền mà các trung tâm dữ liệu hoặc nhà cung cấp tài nguyên dự kiến sẽ kiếm được từ việc cho thuê GPU trong tương lai. Các dòng tiền này được đóng gói thành sản phẩm tài chính (dạng token) trong 6-12 tháng, với lợi suất ước tính 40%/năm (APY).

Mỗi token AID (AI Synthetic Dollar) được bảo chứng bởi: Danh mục các thỏa thuận tài chính GPU và tài sản dự trữ tài sản thanh khoản.

  • Danh mục các thỏa thuận tài chính GPU: Gồm các hợp đồng hoặc giao dịch tài chính liên quan đến việc sử dụng GPU. Những thỏa thuận này đại diện cho dòng tiền mà các trung tâm dữ liệu cam kết sẽ tạo ra từ GPU trong tương lai (ví dụ 6-12 tháng). Đây là cơ sở để neo giá token AID, đảm bảo rằng giá trị mỗi token phản ánh doanh thu tiềm năng.
  • Tài sản dự trữ tài sản thanh khoản: Đây là một quỹ dự trữ của Gaib, gồm các tài sản dễ dàng bán được ra tiền mặt, chẳng hạn như trái phiếu kho bạc Mỹ. Quỹ này giúp bảo vệ giá trị token AID trong trường hợp dòng tiền từ GPU không đạt kỳ vọng.

Giải pháp của Gaib có tiềm năng lớn vì nó khắc phục được hạn chế của các khoản vay ngân hàng vốn chậm chạp, tốn thời gian. Từ đó hỗ trợ mở rộng cơ sở hạ tầng AI một cách hiệu quả.

USDAI (Permian Labs) - Stablecoin dựa trên RWA

USDAI là stablecoin được bảo chứng bởi tài sản thực (real-world assets - RWA) như GPU, thiết bị viễn thông, và tấm pin mặt trời. USDAI vận hành theo mô hình tài trợ nợ với lợi suất hàng năm từ 15-25% (APY), tùy thuộc loại tài sản thế chấp.

MetaStreet (nền tảng đứng sau USDAI) sử dụng một công cụ gọi là CALIBER để làm cho quá trình vay vốn trở nên đơn giản hơn mà vẫn đảm bảo tuân thủ quy định pháp lý. Hiện tại, USDAI đang trong giai đoạn thử nghiệm beta, đạt TVL ban đầu 10 triệu USD.

Dự án được phát triển bởi Permian Labs (thuộc MetaStreet), đội ngũ này đã áp dụng kinh nghiệm chuyên sâu của mình trong lĩnh vực tín dụng để tạo ra một danh mục tài sản đa dạng, giúp tăng tính linh hoạt và ổn định cho sản phẩm USDAI.

So với Gaib (chủ yếu tập trung vào vốn chủ sở hữu và APY cao), USDAI linh hoạt hơn với các loại tài sản khác nhau, phù hợp với nhiều trường hợp sử dụng.

Các dự án hỗ trợ khác

  • Almanak (alUSD): Ra mắt stablecoin alUSD theo chuẩn ERC-7540, với chiến lược ứng dụng AI nhằm tối ưu hóa lợi suất trên các giao thức DeFi như Aave, Compound, và Curve.
  • aixfi/interstable_ai: Triển khai vault tự động trên Virtuals, tích hợp AI để tối ưu hóa lợi nhuận từ USDC trên các giao thức DeFi.

Tương lai của StableAI

0xJeff dự đoán rằng sẽ có các nền tảng “Ethena khác” xuất hiện, tạo ra lợi nhuận cao từ stablecoin, được hỗ trợ bởi sức mạnh tính toán của GPU. Tuy vậy cần lưu ý rằng chìa khóa nằm ở khả năng quản lý rủi ro để giữ peg, kể cả khi thị trường biến động. Đồng thời, các chiến lược AI token hóa sẽ làm tăng tính linh hoạt trong DeFi, mở ra cơ hội mới cho nhà đầu tư.

Một triển vọng khác là sự gia tăng thanh khoản trong lĩnh vực Web3 AI, nhờ các dự án hạ tầng stablecoin như Maitrix. 0xJeff cho biết: "Chúng ta sẽ bắt đầu thấy thanh khoản tăng lên trong Web3 AI với các bên như Maitrix tạo ra cơ sở hạ tầng stablecoin cho các hệ sinh thái AI hàng đầu".

Các dự án như Gaib (TVL 22 triệu USD) và USDAI (TVL 10 triệu USD) đang thử nghiệm khá thành công, nhưng về lâu dài còn phụ thuộc vào khả năng duy trì hoạt động của stablecoin AI-native (như AUSD hay vUSD) trong các giao thức DeFi phức tạp.

Mặc dù triển vọng, StableAI vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. 0xJeff nhấn mạnh rằng cơ chế quản lý peg, redeem (hoàn trả khoản vay để lấy lại tài sản thế chấp), và thanh lý là yếu tố sống còn để tránh kịch bản sụp đổ như TerraUSD (UST).

Stablecoin UST mất peg và giá đang gần về 0 (Nguồn: CoinGecko)
Stablecoin UST mất peg và giá đang gần về 0 (Nguồn: CoinGecko)

Cuối cùng, stableAI có tiềm năng để định hình lại lĩnh vực DeFi và AI, nhưng cần tìm hiểu kỹ lưỡng tất cả các khía cạnh rủi ro trước khi quyết định đầu tư vào bất kỳ dự án nào.

Nhận định cá nhân

Nhìn chung, bài đăng của 0xJeff với chủ đề stableAI rất đáng đọc, cho ta thêm một góc nhìn mới mẻ về sự kết hợp giữa stablecoin và AI.

Những giải pháp stableAI như Gaib hay Maitrix khá sáng tạo, giúp giải quyết vấn đề tài chính cho các trung tâm dữ liệu AI. Cách tác giả đưa ra các số liệu như lượng stablecoin tăng từ 4 tỷ USD (2020) lên 200 tỷ USD (2025) và sự kiện IPO thành công của Circle (CRCL), làm tăng tính thuyết phục về tiềm năng của mảng stablecoin.

Dù vậy, dự báo về một thị trường stableAI đầy tiềm năng có lẽ cần thêm số liệu hoặc lý do thuyết phục hơn. Ngoài ra, phần phân tích rủi ro (mất peg, redeem và thanh lý) chưa thực sự thuyết phục, còn chung chung và không giải thích rõ, có thể khiến một số người mơ hồ.

Tóm lại, bài đăng này mang rất nhiều giá trị thực tế, từ quy mô thị trường, thách thức và các giải pháp tiềm năng hiện có, tất cả được sắp xếp và trình bày logic, dễ hiểu. Qua đó, chúng ta biết được thêm một khái niệm mới, một ngách tiềm năng nữa đã được khai phá trong bối cảnh AI bùng nổ.

Trên đây là toàn bộ những chia sẻ của Block24 về chủ đề StableAI thông qua bài đăng của 0xJeff. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào, hãy comment xuống phía dưới để Block24 giải đáp nhé!