Polygon (POL) là gì? Giải pháp mở rộng Ethereum gọi vốn hơn 450M$

Polygon là một giải pháp mở rộng quy mô blockchain, giải quyết các vấn đề về tốc độ giao dịch chậm, phí cao và khả năng mở rộng hạn chế của Ethereum. 

Ngoài PoS Chain, sidechain tương thích Ethereum, dự án còn có Polygon zkEVM (giải pháp mở rộng sử dụng zkRollups), Polygon CDK (bộ công cụ xây dựng zkRollup) và nhiều sản phẩm nổi bật khác. Hãy cùng Block24 tìm hiểu cụ thể hơn qua bài viết này nhé.

Polygon (POL) là gì?

Polygon là giải pháp mở rộng quy mô cho Ethereum, được thiết kế nhằm tăng tốc độ giao dịch và giảm phí gas. Ban đầu có tên là Matic Network, dự án đến nay đã phát triển thành một hệ sinh thái đa dạng bao gồm nhiều giải pháp mở rộng như sidechain (Polygon PoS), zk-Rollups (Polygon zkEVM), và bộ công cụ phát triển blockchain riêng (Polygon CDK). Token gốc của nền tảng là POL (trước đây là MATIC) được sử dụng để trả phí giao dịch và tham gia staking.

Điểm nổi bật của Polygon là khả năng xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây (trên lý thuyết) với chi phí cực thấp, trong khi vẫn tương thích với Ethereum. Điều này đã giúp Polygon trở thành lựa chọn hàng đầu cho nhiều dự án DeFi, NFT và các ứng dụng Web3. Đặc biệt, Polygon đã được nhiều tập đoàn lớn như Meta, Reddit, và Starbucks hợp tác để triển khai giải pháp blockchain.

Lịch sử ra đời và phát triển Polygon

Sau đây là những cột mốc quan trọng trong lịch sử ra đời và phát triển dự án Polygon:

Năm 2017 - 2020: Ra mắt với tên gọi Matic Network 

• Polygon bắt đầu hoạt động vào năm 2017 với tên gọi Matic Network, do ba kỹ sư người Ấn Độ sáng lập: Jaynti Kanani, Sandeep Nailwal và Anurag Arjun. Mục tiêu ban đầu của dự án là xây dựng một giải pháp mở rộng cho Ethereum thông qua công nghệ Plasma chain kết hợp với Proof-of-Stake (PoS).
• Năm 2019, Matic lần lượt ra mắt testnet, mainnet và token MATIC được bán trên Binance Launchpad.
• Năm 2020, Matic PoS Chain (hiện là Polygon PoS) chính thức đi vào hoạt động, gây chú ý mạnh với phí rẻ và tốc độ cao hơn nhiều so với Ethereum.

Năm 2021 - 2022: Đổi tên thành Polygon và mở rộng hệ sinh thái 

Tháng 2/2021, dự án đổi tên thành Polygon để phản ánh tầm nhìn lớn hơn, đó là trở thành một "Internet của các blockchain Ethereum-compatible". Từ đây, Polygon bắt đầu phát triển nhiều giải pháp mở rộng khác như:

• Polygon SDK: Bộ công cụ để tạo chain riêng.
• Polygon Hermez (sau này là zkEVM): Được mua lại vào tháng 8/2021 để xây dựng giải pháp mở rộng zkRollups.
• Polygon Miden, Polygon Nightfall, và Polygon Avail: Các sản phẩm phụ trợ khác.

Cũng trong giai đoạn này, Polygon thu hút nhiều đối tác lớn như Meta (Facebook), Reddit, Disney, Starbucks,... giúp họ triển khai NFT và dApps hiệu quả.

Năm 2023 – nay: Chuyển đổi sang Polygon 2.0 với kỷ nguyên ZK

• Từ năm 2023, Polygon công bố tầm nhìn Polygon 2.0 khi chuyển toàn bộ hệ sinh thái sang cơ chế zk-powered chains, liên kết với nhau qua một Layer hạ tầng thống nhất gọi là AggLayer.
• Ra mắt chính thức Polygon zkEVM, mở ra kỷ nguyên zk-Rollup tương thích EVM.
• Polygon CDK (tương tự Polygon SDK) giúp các dự án tự xây dựng blockchain zk-Rollup dựa trên công nghệ Polygon.
• MATIC được chuyển đổi thành POL (từ ngày 15/11/2023) và là token chính của hệ sinh thái Polygon 2.0.
• Nâng cấp kiến trúc mạng với 4 lớp chính: Staking Layer, Interop Layer, Execution Layer, và Proving Layer.
• Nâng cấp cơ chế quản trị gồm 3 trụ cột: Protocol Governance (quyết định nâng cấp hạ tầng), System Smart Contracts Governance (Quản lý smart contract hệ thống), Community Treasury Governance (quản lý ngân sách phát triển hệ sinh thái).
• Tích hợp đa chuỗi, kết nối với các blockchain hàng đầu thông qua bridge và bộ công cụ cross-chain. Tăng khả năng triển khai ứng dụng đa nền tảng cho developer.

Polygon giải quyết vấn đề gì?

Polygon ra đời nhằm giải quyết các vấn đề cố hữu của Ethereum, bao gồm:

• Tốc độ giao dịch chậm: Ethereum hiện chỉ xử lý được khoảng 15-30 giao dịch/giây, khiến mạng thường xuyên bị tắc nghẽn khi có lưu lượng lớn. Polygon đặt mục tiêu giúp tăng thông lượng lên hàng nghìn giao dịch/giây (mức tối đa).
• Phí giao dịch cao: Khi nhu cầu sử dụng mạng tăng mạnh, phí trên Ethereum có thể lên đến vài chục, thậm chí hàng trăm USD cho mỗi giao dịch. Với giải pháp của Polygon, phí gas được giảm xuống mức cực thấp, thường chỉ khoảng 0.0005 - 0.01 USD, phù hợp cho mọi đối tượng người dùng.
• Trải nghiệm người dùng chưa thân thiện: Do xử lý giao dịch chậm, phí cao và UX phức tạp nên Ethereum khiến người mới khó tiếp cận Web3. Ngoài tăng tốc giao dịch và giảm phí, Polygon còn triển khai các giải pháp giúp trải nghiệm mượt mà hơn như fast finality, bridge nhanh, gasless UX,…

Polygon hoạt động như thế nào?

Polygon hoạt động bằng cách xử lý giao dịch trên các mạng riêng có tốc độ cao, sau đó đồng bộ hóa dữ liệu với Ethereum thông qua các cơ chế bảo mật như PoS hoặc zk-Rollup.

Xử lý giao dịch

Polygon sử dụng sidechain (Polygon PoS hoặc Polygon zkEVM) chạy song song với Ethereum để xử lý giao dịch. Các sidechain này nhanh hơn và có chi phí thấp hơn, nhưng vẫn kết nối với Ethereum để đảm bảo tính bảo mật.

Xác thực giao dịch

• Với Polygon PoS: Giao dịch được xác thực bởi hệ thống validator riêng, hoạt động theo cơ chế Proof-of-Stake (PoS).
• Với Polygon zkEVM: Giao dịch được tổng hợp lại và tạo ra một bằng chứng mật mã (zk-proof), sau đó gửi lại cho Ethereum để xác nhận, nhờ đó mà tính bảo mật cao hơn so với Polygon PoS.

Tương thích với Ethereum

Polygon hoàn toàn tương thích với EVM, nghĩa là các nhà phát triển có thể dễ dàng chuyển ứng dụng từ Ethereum sang Polygon mà không cần thay đổi mã nguồn.

Cầu nối (Bridge)

Polygon Bridge cho phép chuyển tài sản (ETH, ERC-20 tokens,...) qua lại giữa Ethereum và Polygon. Khi chuyển từ Ethereum sang Polygon, tài sản gốc được khóa trên Ethereum và một phiên bản tương ứng được tạo ra trên Polygon để sử dụng. Khi rút từ Polygon về Ethereum, tài sản trên Polygon được đốt bỏ và mở khóa tài sản gốc trên Ethereum.

Các sản phẩm của Polygon

Polygon PoS

Polygon PoS là sản phẩm đầu tiên và phổ biến nhất của hệ sinh thái Polygon. Đây là một sidechain tương thích Ethereum, sử dụng cơ chế đồng thuận PoS để xác thực giao dịch.

Polygon PoS giúp xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây (TPS) với mức phí cực kỳ thấp, phù hợp với các ứng dụng có lưu lượng cao như DeFi và GameFi. Trong thực tế, TPS của Polygon thường đạt dưới 1000, hiện tại đang rơi vào khoảng 430 (mức cao nhất) theo dữ liệu từ Chainspect.

Do không phải là Layer 2 “thuần” (vì không kế thừa trực tiếp bảo mật từ Ethereum), blockchain này có thể sẽ phù hợp cho các use case không yêu cầu bảo mật quá nghiêm ngặt.

Polygon zkEVM

Polygon zkEVM là một giải pháp Ethereum Layer 2 zk-Rollup, tương thích hoàn toàn với EVM. Đồng nghĩa với việc các smart contract từ Ethereum có thể được triển khai trực tiếp lên blockchain này mà không cần sửa mã nguồn.

Polygon zkEVM xử lý giao dịch off-chain, sau đó tạo bằng chứng mật mã (ZKP) để xác nhận tính hợp lệ và gửi lên Ethereum. Nhờ đó, mạng lưới vừa đảm bảo tốc độ nhanh và phí thấp, vừa kế thừa bảo mật trực tiếp từ Ethereum, phù hợp cho các ứng dụng đòi hỏi bảo mật và độ tin cậy cao.

Agglayer CDK (Chain Development Kit)

Đây là một bộ công cụ mã nguồn mở, cho phép các dự án xây dựng zk-Rollup riêng của mình trên nền tảng Polygon zkEVM. Với CDK, bất kỳ ai cũng có thể triển khai một Layer 2 tùy chỉnh (app-chain), có thể mở rộng độc lập nhưng vẫn thừa hưởng bảo mật từ Ethereum nhờ công nghệ ZKP.

Polygon CDK  là cốt lõi trong chiến lược Polygon 2.0, với mục tiêu tạo ra một mạng lưới các chuỗi zk-powered có thể tương tác lẫn nhau, hoạt động như một phiên bản mở rộng của Ethereum.

Miden

Miden là một giải pháp zk-Rollup Layer 2 được thiết kế nhằm cải thiện khả năng mở rộng, quyền riêng tư và bảo mật cho blockchain. Điểm đặc biệt nhất của Miden nằm ở kiến trúc cho phép thực thi giao dịch và quản lý trạng thái ngay từ phía người dùng (client-side). Nhờ đó, người dùng có thể tự tạo và xác minh giao dịch trên thiết bị cá nhân, giảm đáng kể gánh nặng tính toán cho mạng lưới chính.

Polygon ID

Polygon ID là một giải pháp định danh phi tập trung (Decentralized Identity) dựa trên công nghệ ZKP. Nó cho phép người dùng chứng minh danh tính của mình mà không cần tiết lộ thông tin cá nhân, chẳng hạn như xác minh “trên 18 tuổi” mà không cần đưa ra ngày sinh cụ thể. Sản phẩm này phù hợp cho các ứng dụng Web3 yêu cầu tuân thủ KYC/AML hoặc cần xây dựng hệ thống điểm tín dụng, bỏ phiếu DAO, truy cập quyền riêng tư,...

So sánh với các dự án Ethereum Layer 2 khác

Dưới đây là bảng so sánh Polygon (PoS) với các dự án Ethereum Layer 2 top đầu hiện nay, gồm Arbitrum, Base và OP mainnet.

POL Tokenomics

Token Key Metrics

• Token Name: POL
• Ticker: POL
• Blockchain: Ethereum, Polygon POS
• Contract: 0x455e53cbb86018ac2b8092fdcd39d8444affc3f6
• Total Supply: 10.47B POL
• Max Supply: 10.47B POL
• Initial Circulating Supply: 10.47B POL

Token Use Cases

Các use case của POL bao gồm:

• Thanh toán phí gas trên mạng Polygon PoS, zkEVM, và các chain triển khai bằng Polygon CDK.
• Tham gia staking để bảo mật cho toàn bộ hệ sinh thái Polygon.
• Phần thường cho validator

Token Allocation & Release schedule

Tỷ lệ phân bổ và lịch unlock token POL như sau:

Mua và nắm giữ POL token ở đâu?

• POL hiện đang được litsing trên hầu hết các sàn CEX lớn như Binance, Coinbase, Bybit,... và các DEX như Uniswap, PancakeSwap,...
• POL có thể được lưu trữ trên các ví sàn giao dịch hoặc ví non-custodial như MetaMask, Trust Wallet, Phantom,...

Các thông tin khác của dự án

Đội ngũ phát triển

Các thành viên đứng đầu đội ngũ phát triển Polygon gồm có:

• Marc Boiron (CEO): Gia nhập Polygon từ vị trí giám đốc pháp chế, Marc từng có kinh nghiệm làm luật sư trong ngành công nghệ và crypto. Anh chính thức đảm nhận vai trò CEO từ tháng 7/2023.
• Jaynti Kanani (Co-founder & cựu CEO): Trước khi sáng lập Polygon, Jaynti là nhà khoa học dữ liệu tại Housing.com. Anh đóng vai trò chủ chốt trong việc xây dựng Plasma, WalletConnect và nhiều công cụ phát triển ban đầu cho Ethereum. Jaynti từng giữ chức CEO của Polygon trong giai đoạn đầu trước khi rời ghế nhường lại cho Marc Boiron.
• Sandeep Nailwal (Co-founder): Từng là Co-founder công ty ScopeWeaver và kinh nghiệm cố vấn blockchain. Anh phụ trách các hoạt động mở rộng cộng đồng, định hướng chiến lược và phát triển hệ sinh thái Polygon toàn cầu. Sandeep là gương mặt đại diện Polygon trong nhiều hội nghị blockchain quốc tế.
• Mihailo Bjelic (Co-founder): Là một kỹ sư phần mềm đến từ Serbia, Mihailo tập trung vào định hướng công nghệ và phát triển các giải pháp mở rộng quy mô như Polygon zkEVM, Polygon CDK. Anh là người đứng sau tầm nhìn kỹ thuật của Polygon 2.0 và hệ sinh thái rollup đa dạng.

Nhà đầu tư và đối tác

Nhà đầu tư

Dự án đã huy động được tổng cộng hơn 457 triệu USD, một số VC hàng đầu đã tham gia rót vốn cho Polygon có thể kể đến như Coinbase Ventures, The Spartan Group, Bitfinex, Animoca Brands,...

Đối tác

Polygon đã hợp tác với nhiều công ty, thương hiệu và tổ chức lớn, cả bên truyền thống lẫn ngành blockchain như Meta (Facebook), Reddit, Adobe, Stripe, Nike, Starbucks, Adidas, Aave, Curve, Uniswap,...

Hệ sinh thái

Theo công bố của dự án, hệ sinh thái Polygon hiện có 263 dApp trên mạng Polygon PoS và khoảng 64 dApp trên Polygon zkEVM.

Một số cái tên tiểu biều gồm có:

Mạng Polygon PoS:

• Aave: Giao thức Lending lớn nhất thị trường crypto.
• Quickswap: AMM DEX hàng đầu trên Polygon, được fork (phân tách) từ Uniswap V2.
• OpenSea: Marketplace NFT lớn nhất thế giới.
• Planet IX: Game NFT chiến lược theo phong cách khoa học viễn tưởng.
• Decentral Games: Metaverse casino tích hợp Polygon để giảm phí gas cho các trò chơi trực tuyến.

Mạng Polygon zkEVM:

• 0vix: Lending protocol đầu tiên triển khai trên zkEVM.
• QuickSwap (zkEVM version): AMM mở rộng từ Polygon PoS sang zkEVM.
• Celer IM: Giao thức nhắn tin cross-chain sử dụng zkEVM để tăng bảo mật.
• Orbiter Finance: Cross-chain bridge hỗ trợ chuyển tài sản vào zkEVM.
• Dovish: Stablecoin protocol đang thử nghiệm trên zkEVM.
• Gamma: Protocol quản lý thanh khoản tập trung dành cho các DEX trên Polygon zkEVM.

Đánh giá tiềm năng

FAQ

Polygon có phải là Layer 2 không?

Không hoàn toàn. Polygon PoS là một sidechain, không kế thừa trực tiếp bảo mật từ Ethereum nên không được coi là Layer 2 "thuần". Tuy nhiên, Polygon zkEVM và các chain xây dựng bằng Polygon CDK là Layer 2 thực sự, sử dụng zk-Rollup và thừa hưởng bảo mật từ Ethereum.

Polygon có thể xử lý bao nhiêu giao dịch mỗi giây?

Về lý thuyết, Polygon có thể xử lý hàng nghìn TPS. Trong thực tế, TPS của Polygon PoS dao động khoảng 300 - 400, còn Polygon zkEVM hiện vẫn đang được tối ưu, chưa rõ con số cụ thể.

Polygon hỗ trợ ví nào?

Polygon tương thích với hầu hết các ví hỗ trợ EVM như MetaMask, Trust Wallet, Rabby,…

Polygon có hỗ trợ NFT không?

Có. Polygon là một trong những nền tảng được các dự án NFT và thương hiệu lớn lựa chọn nhiều nhất nhờ phí rẻ và khả năng mở rộng. Nhiều NFT của Reddit, Starbucks, Meta đều triển khai trên Polygon PoS.

Polygon có bị tắc nghẽn hoặc down mạng không?

Rất hiếm. Polygon PoS từng gặp một vài sự cố nhỏ liên quan đến đồng thuận hoặc bridge, nhưng mạng được phục hồi nhanh chóng.

Trên đây là những thông tin và đánh giá của Block24 về dự án Polygon. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào, anh em hãy comment xuống phía dưới để được Block24 giải đáp nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!